Jak rozliczać czas pracy i wynagrodzenie strażaka?

Odpowiedź: Tak, pracownik należący do Ochotniczej Straży Pożarnej, który w godzinach pracy dostaje zgłoszenie alarmowe, może opuścić miejsce pracy bez poinformowania przełożonego. Czas, w którym jest na akcji, nie jest czasem płatnym przez pracodawcę. Należy potraktować ten czas jako nieobecność usprawiedliwioną niepłatną. 

Zgodnie z art. 12 ustawy z 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych, pracodawca ma obowiązek zwolnić od świadczenia pracy strażaka ratownika OSP biorącego udział w działaniach ratowniczych i akcjach ratowniczych, szkoleniach lub ćwiczeniach organizowanych przez gminę, Państwową Straż Pożarną lub inne uprawnione podmioty na czas ich trwania, a także na czas niezbędny do odpoczynku, zgodnie z art. 132 § 1 kp.

W myśl § 11 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 roku w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień z pracy, pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego członkiem ochotniczej straży pożarnej:

na czas niezbędny do uczestniczenia w działaniach ratowniczych i do wypoczynku koniecznego po ich zakończeniu, a także

w wymiarze nieprzekraczającym łącznie 6 dni w ciągu roku kalendarzowego – na szkolenie pożarnicze. 

Natomiast zwolnienie pracownika od pracy w razie konieczności udziału w akcji ratowniczej następuje w trybie przyjętym przez służbę ratowniczą odpowiednią do organizowania takich akcji. Zaś w celu uczestniczenia w szkoleniu pożarniczym – na podstawie wniosku właściwej terytorialnie jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej.

Czas koniecznego wypoczynku pracownika po zakończeniu akcji ratowniczej ustala osoba, która kierowała taką akcją, zgodnie z wymogami obowiązującego prawa. Pracownik za ww. czas nie otrzyma wynagrodzeniaod pracodawcy. Jednakże na mocy § 16 ust. 2 ww. rozporządzenia pracodawca ma obowiązek wydać pracownikowi zaświadczenie określające wysokość utraconego wynagrodzenia w celu przedstawienia właściwemu organowi uprawnionemu do wypłaty należnego ekwiwalentu.

Ekwiwalent w rozumieniu prawa nie jest wynagrodzeniem za pracę. Strażacy ratownicy OSP za czas nieobecności w pracy z związku z udziałem w działaniu ratowniczym, akcji ratowniczej, szkoleniu lub ćwiczeniu zachowują uprawnienie do innych niż wynagrodzenie świadczeń związanych z pracą, przewidziane w odrębnych przepisach.