Poznaj zmiany w prawie pracy i ZUS w 2024 roku

Zmiana

Na czym polega zmiana od 1 stycznia 2024 r.

Podstawa prawna

Minimalne wynagrodzenie za pracę

Wynagrodzenie minimalne za pracę w pełnym wymiarze czasu pracy wyniesie:

od 1 stycznia do 30 czerwca – 4.242 zł,

od 1 lipca do 31 grudnia – 4.300 zł.

Przy obliczaniu wynagrodzenia miesięcznego w celu sprawdzenia, czy osiągnęło poziom płacy minimalnej, nie jest uwzględniany dodatek za szczególne warunki pracy. Jest to dodatek do wynagrodzenia z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia, pracy związanej z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym lub pracy szczególnie niebezpiecznej, przysługujący pracownikowi na zasadach określonych w odrębnych przepisach, układzie zbiorowym pracy, innym opartym na ustawie porozumieniu zbiorowym, regulaminie wynagradzania, statucie określającym prawa i obowiązki stron stosunku pracy, umowie o pracę lub spółdzielczej umowie o pracę.

Art. 4 ustawy z 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1667).

Art. 6 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 2207).

Rozporządzenie Rady Ministrów z 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1893).

Współczynnik dla potrzeb ustalenia ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy

20,92 dla pełnego wymiaru czasu pracy

[366 dni roku – (52 niedziele + 11 dni świątecznych + 52 dni wolne)]: 12 = 20,92.

Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, wartość współczynnika obniża się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika.

§ 19 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. nr 2, poz. 14 ze zm.).

Godziny nadliczbowe w służbie cywilnej

Pracownikowi służby cywilnej za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych będzie przysługiwać czas wolny w tym samym wymiarze albo wynagrodzenie, a urzędnikowi służby cywilnej za pracę w godzinach nadliczbowych wykonywaną na polecenie przełożonego w porze nocnej, niedzielę i święto albo w dniu wolnym udzielonym w zamian za pracę w niedzielę i święto przysługiwać będzie czas wolny w tym samym wymiarze albo wynagrodzenie.

Wypłata wynagrodzenia za pracę nadliczbową będzie dokonywana na wniosek zainteresowanego.

Ustawa z 16 czerwca 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1598).

Art. 52, art. 97 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 1691 ze zm.).

Najniższa podstawa wymiaru zasiłków z ubezpieczenia społecznego

od 1 stycznia do 30 czerwca – 3.660,42 zł,

od 1 lipca do 31 grudnia – 3.710,47 zł.

Kwoty te ulegają pomniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy

Art. 45 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 2780).

Najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe dla osób prowadzących działalność gospodarczą

4.694,40 zł – 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na 2024 r. określonego w ustawie budżetowej wynoszącego 7.824 zł

Art. 18 ust. 8 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 1230 ze zm.).

Najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej – preferencyjny ZUS

od 1 stycznia do 30 czerwca – 1.272,60 zł,

od 1 lipca do 31 grudnia – 1.290 zł

(30% minimalnego wynagrodzenia za pracę)

Art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 1230 ze zm.).

Kwota ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – tzw. limit 30-krotności

234.720 zł – 30-krotność prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na 2024 r. określonego w ustawie budżetowej wynoszącego 7.824 zł

Art. 19 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 1230 ze zm.).

Obwieszczenie ministra rodziny i polityki społecznej z 4 grudnia 2023 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2024 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. z 2023 r. poz. 1342).

Maksymalna i minimalna podstawa wymiaru składek emerytalnej i rentowe z tytułu urlopu wychowawczego

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym stanowi kwota 4.694,40 zł,

tj. 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce w 2024 r. wynoszącego 7.824 zł. Podstawa minimalna:

od 1 stycznia do 30 czerwca – 3.181,50 zł,

od 1 lipca do 31 grudnia – 3.225 zł

(75% minimalnego wynagrodzenia za pracę)

Art. 18 ust. 5b, ust. 14 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1230 ze zm.).

Obwieszczenie ministra rodziny i polityki społecznej z 4 grudnia 2023 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2024 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. z 2023 r. poz. 1342).

Maksymalna miesięczna podstawa wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe

19.560 zł – kwota odpowiadająca 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia

Art. 20 ust. 3 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 1230 ze zm.).

Obwieszczenie ministra rodziny i polityki społecznej z 4 grudnia 2023 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2024 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. z 2023 r. poz. 1342).

Podstawa wymiaru składki zdrowotnej osób współpracujących z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą

Nie jest na razie znana – kwota odpowiadająca 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale 2023 r., włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”

Art. 81 ust. 2ya ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

Nowa treść kodu „21” pracy w szczególnym charakterze

W części IV rozporządzenia w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych (…) – Kod pracy o szczególnym charakterze, dotychczasowy kod 21 przybiera nową treść, tj. „21 – prace nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, ośrodkach szkolno-wychowawczych, okręgowych ośrodkach wychowawczych, schroniskach dla nieletnich oraz zakładach poprawczych, zgodnie z przepisami ustawy z 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich”.

Rozporządzenie ministra rodziny i polityki społecznej z 20 listopada 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów (Dz.U. z 2023 r. poz. 2529).