Pracodawcy często przekazują pracownikom z okazji świąt dodatkowe bonusy w różnej formie – od gotówki, przez paczki, bilety na imprezy, bony towarowe, po karty upominkowe czy przyjęcia wigilijne. Większość z nich stanowi przychód ze stosunku pracy. Jednak dzięki zwolnieniom podatkowo-składkowym nie zawsze od podarunków należne będą daniny.

ZUS a świąteczne prezenty dla pracowników

Z podstawy wymiaru składek na ZUS są wyłączone świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Ze zwolnienia korzystają wszelkie świadczenia, niezależnie od wartości czy formy. Nie ma bowiem żadnego ograniczenia w tym zakresie. Istotne jest natomiast źródło finansowania, czyli fundusz oraz fakt, czy mają charakter socjalny, a więc zostały przekazane zgodnie z regulaminem oraz ustawą o ZFŚS.

Warto jeszcze wskazać na jedno zwolnienie. Dotyczy ono pracodawców niemających ZFŚS, ale inny fundusz o charakterze socjalno-bytowym. Ze składek wolne są bowiem świadczenia wypłacane z funduszu utworzonego na cele socjalno-bytowe na podstawie układu zbiorowego pracy u pracodawców, którzy nie tworzą zakładowego funduszu świadczeń socjalnych – do wysokości nieprzekraczającej rocznie kwoty odpisu podstawowego na ZFŚS.

PRZYKŁAD 1.

Przykład

W grudniu 2023 r. pracownica otrzymała od pracodawcy na święta bon towarowy o wartości 500 zł oraz paczkę ze słodyczami dla dziecka – 300 zł. Oba podarunki zostały zakupione ze środków ZFŚS. W tym roku pracownica dostała jeszcze z tego funduszu paczkę z okazji Dnia Dziecka – 200 zł oraz dofinansowanie do wczasów pod gruszą – 1.800 zł. Dla celów podatkowych limit zwolnienia został przekroczony o 300 zł (2.300 zł – 2.000 zł). Oznacza to, że opodatkowaniu podlega: – cała wartość bonu – 500 zł, – wartość paczki w wysokości 300 zł.

Wszystkie świadczenia są zwolnione ze składek na ZUS.

PRZYKŁAD 2.

Przykład

W grudniu br. pracownikom zostaną przekazane dodatkowe świadczenia z okazji świąt, takie jak kupony upominkowe, karty przedpłacone o różnej wartości doładowania, a także kosze z artykułami spożywczymi (słodycze, kawa). Świadczenia będą sfinansowane z dwóch źródeł: ze środków ZFŚS – według sytuacji materialnej pracownika i jego rodziny oraz z obrotowych – dla tych, którzy nie spełnili warunków socjalnych. Pan Adam pierwszy raz w tym roku otrzyma z zfśs: – kosz o wartości 200 zł, kartę przedpłaconą z limitem 500 zł. Natomiast pan Adrian otrzyma ze środków bieżących kartę upominkową o wartości 200 zł. Świadczenia pana Adama pozostaną zwolnione zarówno z podatku PIT, jak i składek na ZUS. A u pana Adriana opodatkowanym i oskładkowanym przychodem będzie cała wartość karty. Zaliczka na podatek oraz składki ubezpieczeniowe naliczone od karty zmniejszą dochód pieniężny do wypłaty.

Święta a moment uzyskania przychodu

Od strony podatkowej przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W kontekście należy nadmienić, że zazwyczaj świąteczną pomoc, upominki pracodawcy przekazują współpracownikom przed świętami, w grudniu. Może się jednak zdarzyć, że pracownik odbierze swój prezent dopiero po Nowym Roku, czyli już w styczniu 2024 r. Będzie to przychód stycznia, co w konsekwencji zobliguje pracodawcę do naliczenia zaliczki podatkowej zgodnie z przepisami obowiązującymi od tego miesiąca/roku.

PRZYKŁAD 3.

Przykład

Pracodawca w grudniu 2023 r. obdarował pracowników upominkami w postaci paczek ze słodyczami i innymi artykułami spożywczymi. Pracodawca sfinansował je ze specjalnej rezerwy środków. Wartość każdej paczki wyceniono na 300 zł. Jeden z pracowników nie odebrał jednak swojej paczki, ponieważ w grudniu był nieobecny w pracy z powodu choroby. Przyjął ją dopiero 2 stycznia 2024 r. Paczka nie jest świadczeniem pieniężnym, więc mimo że została dla pracownika przygotowana i odłożona w grudniu, stała się jego przychodem w styczniu.

Świąteczne spotkanie

Spotkania opłatkowe, przyjęcia mikołajkowe dla dzieci to zazwyczaj często spotykana praktyka sprzyjająca integracji pracowników. Spotkania mogą być organizowane ze środków pochodzących z ZFŚS, z pominięciem kryteriów socjalnych.

Orzecznictwo w tym zakresie aprobuje pogląd, że spotkania integracyjne, jako usługi o charakterze nieulgowym, mogą być finansowane z funduszu, a udział w nich może wziąć każdy z uprawnionych na równych prawach (wyrok SN z 23 października 2008 r., sygn. akt II PK 74/08, OSNP 2010/7–8/88). Działalność socjalna pracodawcy nie ogranicza się jedynie do udzielania ulgowych usług i świadczeń. Może on również zaspokajać zbiorowe potrzeby zatrudnionych, organizując imprezy, np. wspólne wycieczki, spotkania integracyjne, pikniki. Taka forma działalności powinna być jednak zapisana w regulaminie ZFŚS.

Jeśli chodzi o kwestię ewentualnego powstania przychodu z tytułu udziału w świątecznych imprezach, to, odkąd obowiązuje wyrok TK z 8 lipca 2014 r. (sygn. akt K 7/13), sprawa imprez integracyjnych nie powoduje już problemów. Gdy pracodawca proponuje pracownikom udział w spotkaniach integracyjnych okolicznościowych, a ci w nich uczestniczą dobrowolnie, po ich stronie nie pojawia się korzyść, choćby w postaci zaoszczędzenia wydatku. Nie można więc mówić o przychodzie w rozumieniu ustawy PIT.

Skoro przychód z racji udziału w firmowej imprezie nie występuje, to nie ma też obowiązków w zakresie pobierania zaliczek na podatek czy składek ZUS.

Prezenty dla emerytów

Z okazji świąt pracodawcy przekazują różnego rodzaju świadczenia także byłym pracownikom – emerytom/rencistom. W świetle podatku dochodowego z tytułu świadczeń otrzymanych przez emerytów lub rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem pracy (lub pokrewnym), w tym od związków zawodowych, pobiera się podatek zryczałtowany w wysokości 10% należności, ale dopiero od nadwyżki ponad limit zwolnienia, który na rok podatkowy wynosi 4.500 zł.

Zwolnieniem do tego limitu są objęte świadczenia otrzymywane przez byłych pracowników – emerytów lub rencistów (art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT), niezależnie od rodzaju czy formy ani też źródła finansowania.

Podstawa prawna:

art. 12 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 38, 67, art. 30 ust. 1 pkt 4, art. 32, art. 52l ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.),

§ 2 ust. 1 pkt 19, pkt 20 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. z 2023 r. poz. 728),

art. 2 pkt 1, art. 8 ust. 1, ust. 2 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 998).

Autor: Izabela Nowacka specjalista ds. wynagrodzeń

Autor: Izabela Nowacka

Ekonomista, specjalizuje się w prawie pracy, ubezpieczeniach społecznych i prawie podatkowym. Autorka licznych publikacji z zakresu rozliczania wynagrodzeń, współpracuje z wieloma wydawnictwami, jest autorką publikacji m.in. w Rzeczpospolitej, Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, Monitorze rachunkowości budżetowej

Wyszukaj na stronie: