Pozyskanie ww. dokumentów nie jest wymagane przed dopuszczeniem do pracy z małoletnimi tylko wtedy, gdy kandydatem jest członek rodziny małoletniego lub osoba znana osobiście rodzicowi małoletniego albo przedstawicielowi ustawowemu małoletniego. Przez członka rodziny przepisy rozumieją osobę spokrewnioną albo osobę niespokrewnioną, pozostającą w faktycznym związku oraz wspólnie zamieszkującą i gospodarującą.

W praktyce ten wyjątek znajdzie zastosowanie np. przy zatrudnianiu opiekuna, niani, korepetytora czy prywatnego instruktora.

Niespełnienie ww. obowiązków może wiązać się z sankcjami karnymi. Karze podlegają m.in.:

• dopuszczenie do pracy lub do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi, osobę bez uzyskania informacji, o których mowa w art. 21 ust. 2 (czyli Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym);

• niewypełnienie obowiązku przedłożenia informacji lub oświadczenia, o których mowa w art. 21 ust. 3–7 ustawy (czyli informacje z Krajowego Rejestru Karnego lub stosowne dokumenty w przypadku obcego obywatelstwa lub zamieszkiwania za granicą RP);

• dopuszczenie do pracy lub do innej działalności związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi osoby, wiedząc, że dane tej osoby są zamieszczone w Rejestrze, albo wiedząc, że została prawomocnie skazana za przestępstwo określone w rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, przestępstwo określone w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego lub w ustawie z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.

Każdy z tych trzech czynów jest zagrożony karą aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1.000 zł.

„Kto ponosi koszt uzyskania informacji z KRK?”

Za informację z Krajowego Rejestru Karnego płaci kandydat, a nie organizacja, z którą ma współpracować. Opłata za wydanie zaświadczenia z KRK wynosi:

• 30 zł – w przypadku zaświadczenia papierowego,

• 20 zł – w przypadku informacji elektronicznej.

Organizacja może (czyli nie musi) refundować kandydatowi równowartoś

opłaty poniesionej za wydanie zaświadczenia z KRK. Do tego mogą dojść koszty dojazdu do Punktu Informacji KRK lub wysyłki dokumentu pocztą.

Jest jeden wyjątek. Od uiszczenia ww. opłaty są zwolnieni będący wolontariuszami kandydaci na kierowników wypoczynku lub wychowawców wypoczynku, obowiązani do przedstawienia informacji organizatorowi wypoczynku na podstawie art. 92p ust. 8 pkt 1 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Osoba, która chce skorzystać z tego zwolnienia załącza do wniosku pismo, sporządzone przez organizatora wypoczynku, potwierdzające, że jest ona wolontariuszem będącym kandydatem na wychowawcę lub kierownika formy wypoczynku.

„Z jaką najdalszą datą możemy honorować informację z KRK?”

Przepisy nie określają „terminu ważności” takiego dokumentu. To od naszego uznania zależy, czy w danym przypadku przyjmiemy do współpracy osobę posiadającą informację wydaną miesiąc/kilka miesięcy czy chociażby rok wcześniej przed przystąpieniem do rekrutacji w naszej organizacji.

Wyjątek został przewidziany w ww. art. 92p ust. 8 pkt 1 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty – zgodnie z tym przepisem, informacja wydana kandydatowi na kierownika lub wychowawcę wypoczynku zachowuje ważność przez 12 miesięcy.

„Czy weryfikujemy kadrę zatrudnioną przed 15 lutego 2024?”

Ustawa tego nie wymaga. Można jednak tak postąpić, o ile posiadamy dobrowolną zgodę naszego współpracownika na sprawdzenie go w Rejestrze Sprawców na Tle Seksualnym. W przeciwnym razie ryzykujemy odpowiedzialność za przetwarzanie danych osobowych bez podstawy prawnej, za mobbing/dyskryminację, a nawet odpowiedzialność karną (art. 24 ustawy: Kto bez uprawnienia uzyskuje z Rejestru z dostępem ograniczonym informację o osobie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2).

„Czy członkowie (władz) stowarzyszenia/fundacji muszą podlegać weryfikacji tylko z powodu pełnionej funkcji?”

Przepisy nie wymagają tego wprost, przynajmniej dopóki dany członek władz organizacji czy samej organizacji nie podejmie się pracy bezpośrednio z małoletnimi. Aczkolwiek spotkacie Państwo również odmienne interpretacje.

Omawiane przepisy są bardzo świeże i wzbudzają bardzo dużo wątpliwości. Okaże się, w którą stronę pójdzie praktyka i czy pojawią się zapowiadane wytyczne Zespołu ds. Ochrony Małoletnich działającego przy ministrze sprawiedliwości.

Będziemy o tym informować w następnych numerach czasopisma.