Pytanie:

Zleceniobiorca przystąpił do ubezpieczenia chorobowego kilka dni temu i właśnie przedłożył zwolnienie lekarskie. We wcześniejszych umowach zlecenia od stycznia do marca nie było ubezpieczenia chorobowego. Wiadomo, że jeżeli nie ma ciągłości w podleganiu ubezpieczeniu, to obowiązuje 90-dniowy okres wyczekiwania. Jednakże co w przypadku osoby, która ma za sobą ponad 10 lat pracy u innych pracodawców i z tego tytułu była objęta obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym? Czy takiemu zleceniobiorcy również przysługuje prawo do zasiłku chorobowego od 1. dnia?

Do nabycia prawa do zasiłku chorobowego przez osobę, której dotyczy pytanie (zleceniobiorcę), musi upłynąć 90 dni od dnia rozpoczęcia okresu obecnego ubezpieczenia chorobowego. Dlatego też w związku z obecną niezdolnością do pracy z powodu choroby zasiłek chorobowy osobie tej nie przysługuje.

Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia podlegają ubezpieczeniu w razie choroby i macierzyństwa (ubezpieczeniu chorobowemu) dobrowolnie, na swój wniosek (art. 11 ust. 2, w związku z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej). W myśl art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, osoba dobrowolnie ubezpieczona w ramach ubezpieczenia chorobowego nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Zgodnie z art. 4 ust. 2 tej ustawy do okresów ubezpieczenia chorobowego wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana:

urlopem wychowawczym,
urlopem bezpłatnym albo
odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.

Wspomniany okres 90 dni jest tzw. okresem wyczekiwania. Jego charakter został objaśniony w wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 14 maja 2015 r. (sygn. akt III AUa 1394/14): „Nabycie prawa do zasiłku chorobowego uzależnione jest od przebycia w ubezpieczeniu określonego czasu. Czas ten nazywany jest okresem wyczekiwania (okresem karencji). Okres wyczekiwania określić można również jako konieczność pozostawania przez wymagany w ustawie czas w ubezpieczeniu chorobowym, by móc nabyć prawo do zasiłku chorobowego w sytuacji wystąpienia niezdolności do pracy. Innymi słowy, jest to konieczność przebycia określonego stażu w ubezpieczeniu wymaganego do uzyskania prawa do świadczeń”.

Jak wynika z informacji podanej w pytaniu, zleceniobiorca w okresie od stycznia do marca nie był objęty ubezpieczeniem chorobowym. A zatem przerwa między obecnym okresem ubezpieczenia chorobowego a okresem wcześniejszym jest dłuższa niż 30 dni. To oznacza, że poprzednich okresów ubezpieczenia chorobowego nie można zaliczyć do okresu, od którego obecnie zależy nabycie prawa zleceniobiorcy do zasiłku chorobowego. Musi zatem upłynąć 90 dni od dnia, od którego zaczęło się obecne ubezpieczenie, aby zleceniodawca nabył prawo do zasiłku chorobowego. Nie ma tu znaczenia okoliczność, że wcześniej osoba, której pytanie dotyczy, pracowała przez wiele lat w ramach stosunku pracy. Okres ubezpieczenia chorobowego z tytułu stosunku pracy zakończył się bowiem wcześniej niż na 30 dni przed rozpoczęciem okresu obecnego ubezpieczenia.

Od 1. dnia ubezpieczenia chorobowego prawo do zasiłku chorobowego przysługuje

1)	absolwentom szkół lub uczelni lub osobom, które zakończyły kształcenie w szkole doktorskiej, którzy zostali objęci ubezpieczeniem chorobowym lub przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu ukończenia studiów, lub zakończenia kształcenia w szkole doktorskiej
2)	jeżeli niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy
3)	ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego
4)	posłom i senatorom, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji
5)	funkcjonariuszom Służby Celnej, którzy przyjęli propozycję pracy na podstawie art. 165 ust. 7 i art. 167 ust. 2 ustawy z 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. poz. 1948 ze zm.) i stali się pracownikami w jednostkach organizacyjnych Krajowej Administracji Skarbowej

Jednak z pytania nie wynika, aby w tym przypadku zachodziła którakolwiek z tych okoliczności.

Podstawa prawna:

art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 11 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 266 ze zm.);
art. 4 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 645 ze zm.).

Autor: Maciej Karpiński

Specjalista z zakresu prawa pracy, zarządzania pracownikami i funkcjonowania samorządu terytorialnego. Prawnik. Wykładowca na kursach kadrowo-płacowych. Jego doświadczenie zawodowe obejmuje m. in. pracę na kierowniczych stanowiskach w działach personalnych banków oraz w komórkach audytu i kontroli, w samorządzie terytorialnym.