Odpowiedź: Jeśli strony zawrą porozumienie, w którym kara umowna zostaje zastąpiona dodatkowymi świadczeniami (np. dłuższą gwarancją) i rabatem, to na gruncie podatkowym nie dochodzi do naliczenia kary – zamiast niej pojawia się rabat potransakcyjny. Taki rabat należy rozliczyć w CIT i VAT po otrzymaniu faktury korygującej.
Jak rozliczyć porozumienie zawarte zamiast kary umownej
Pytanie: Organizacja jako „Zamawiający” podpisała umowę z „Wykonawcą” na dostarczenie oraz zamontowanie specjalistycznej maszyny niezbędnej do produkcji. W umowie zawarty był zapis, że w razie opóźnienia w realizacji zadania Zamawiający ma prawo do naliczenia kary w wysokości 0,1% wartości umowy brutto za każdy dzień opóźnienia. Wykonawca wywiązał się z umowy, ale przekroczył termin oddania inwestycji o 45 dni. Aby uniknąć naliczenia kary umownej przez Zamawiającego, wykonawca zwrócił się z prośbą o rozliczenie części kary w zamian za wykonanie dodatkowych prac oraz udzielenie szerszej gwarancji i jednocześnie rozliczenie pozostałej części kary umownej w formie rabatu transakcyjnego lub potransakcyjnego. Czy zawarcie porozumienia w sprawie zamiany kary za nieterminowe wykonanie umowy na dodatkowe świadczenie oraz rabat w cenie dostarczonej maszyny nie narusza przepisów w zakresie podatku CIT oraz VAT. Jeżeli porozumienie nie narusza przepisów prawa podatkowego to czy powinno się rozpatrzyć ww. zdarzenie pod kątem schematu podatkowego?
Zmiana charakteru świadczenia nie jest sprzeczna z przepisami, ale może wzbudzić wątpliwości organów – głównie po stronie wykonawcy, który obniża przychód i VAT należny. Co do schematu podatkowego – porozumienie raczej nie spełnia definicji, ale w razie wątpliwości lepiej zgłosić MDR niż pominąć obowiązek.
Kary umowne a koszty uzyskania przychodu w CIT – kiedy nie można ich zaliczyć?
Na gruncie CIT nie zaliczamy do kosztów uzyskania przychodu kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.
Zamiana kary umownej na rabat potransakcyjny – skutki w CIT i VAT
W wypadku takiego porozumienia w mojej ocenie rabat przestanie jednak być karą, bo wykonawca jej nie poniesie. Jednocześnie Zamawiający otrzyma rabat, który moim zdaniem będzie rabatem potransakcyjny i jako taki Zamawiający musi rozliczyć, jak otrzyma fakturę korygującą w CIT i VAT.
Zmiana kary umownej na rabat może budzić wątpliwości organów podatkowych
Taka zmiana klasyfikacji elementów transakcji nie jest zakazana na gruncie tych podatków, jak i w ogóle prawa podatkowego, ale może zostać podważona przez fiskusa. Moim zdaniem raczej po stronie Wykonawcy – to ten bowiem obniży sobie przychód i należny podatek VAT. Po stronie Zamawiającego natomiast obniżeniu podlegają koszty i podatek naliczony.
Czy zamiana kary umownej na rabat może być uznana za schemat podatkowy (MDR)?
Jeżeli chodzi o schemat podatkowy, to moim zdaniem nie jest to schemat, a jeżeli już to raczej po stronie Wykonawcy. Natomiast jeżeli podatnik ma wątpliwość nic nie stoi na przeszkodzie złożenia błędnego MDR, najwyżej organ stwierdzi, że niepotrzebnie. Gorzej by było nie złożyć wbrew obowiązkowi.
Podobne artykuły
Nasz magazyn Pokaż listę wydań »
Nr 291 Wrzesień 2025 r.
Dostępny w wersji elektronicznej
Zapisz się na bezpłatny newsletter
