Sponsoring. Sposób na finansowanie organizacji?

Umowa sponsoringu nie została uregulowana w Kodeksie cywilnym, w związku z czym jest tzw. umową nienazwaną. Jej zasadniczą cechą charakterystyczną jest przede wszystkim świadczenie, które powinno zobowiązywać obie strony umowy. Mamy więc do czynienia z ekwiwalentnością świadczeń obu stron.

Z treści art. 487 § 2 kc wynika, że umowa jest wzajemna wówczas, gdy obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej. Umowa wzajemna mieści się w ramach odpłatnych czynności prawnych i charakteryzuje się tym, że każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową, niekoniecznie w postaci pieniężnej, lecz mogą to być także świadczenia innego rodzaju. Zdaniem Sądu Najwyższego: „Konstytutywną cechę umowy wzajemnej stanowi wzajemna zależność między świadczeniami, ustanawiana przez same strony umowy, gdyż jedna strona zobowiązuje się świadczyć dlatego, że otrzyma świadczenie od drugiej strony. Celem takiej umowy jest doprowadzenie do obopólnej wymiany świadczeń powiązanych ze sobą w taki sposób, że nieważność jednego z zobowiązań, niewykonanie lub nienależyte wykonanie świadczenia jednego z kontrahentów ma wpływ na nieważność drugiego zobowiązania lub na obowiązek wykonania świadczenia wzajemnego przez drugiego kontrahenta. Wzajemność musi dotyczyć świadczeń głównych (essentialia negotii). Naruszenie obowiązku spełnienia świadczenia wzajemnego może dotyczyć zarówno niewykonania istoty świadczenia należnego wierzycielowi, jak i niespełnienia świadczeń funkcjonalnie z nim związanych z długiem, np. ogólnego obowiązku współdziałania przy wykonywaniu zobowiązania lub mających charakter uboczny (accidentalia negotii). Ich wprowadzenie jest dopuszczalne także w trakcie obowiązywania umowy poprzez zawarcie aneksu, rozumianego jako załącznik do głównego dokumentu. Konsekwencją naruszeń tak szeroko rozumianych obowiązków może być odpowiedzialność kontraktowa. Znacząca różnica dotyczy dopuszczalności odstąpienia od umowy” (wyrok SN z 17 października 2019 r., sygn. akt IV CSK 304/18).

W innym wyroku czytamy: „Umowa wzajemna, zgodnie z art. 487 § 2 kc, jest umową dwustronnie zobowiązującą w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej. Do jej istoty należy więź łącząca świadczenia stron, które nie muszą być obiektywnie równoważne czy też ekwiwalentne, a o tym, czy będą i w jakim zakresie, decyduje wola i wspólny zamiar stron. (…) Strony mogą w ramach odpłatnych umów dwustronnie zobowiązujących określić, jako wzajemne, dowolne świadczenia” uzupełnienie i podkreślenie autora] (wyrok Sądu Najwyższego z 5 maja 2016 r., sygn. akt II CSK 582/15).

Obowiązki stron umowy sponsoringu

Sponsoring jest jedną z form promocji, polegającą na skojarzeniu pozytywnego obrazu sponsorowanego ze sponsorem, którego znak towarzyszy imprezom lub działaniom sponsorowanej osoby lub instytucji. Sponsoring uznawany jest za formę reklamy, której przedmiotem jest firma i jej produkty. Sponsorowanie ma także kształtować pozytywny wizerunek firmy i popularyzować jej nazwę na rynku. Zwiększenie popularności firmy może mieć wpływ na wzrost uzyskiwanych przez nią przychodów.

Umowa sponsoringu

Umowa powinna określać wzajemne relacje, tj. prawa i obowiązki sponsora oraz sponsorowanego.

Najczęściej mamy do czynienia ze sponsoringiem w ramach wsparcia działalności sportowej organizacji, np. klubów sportowych. W takim przypadku organizacja będzie pozyskiwała środki finansowe przede wszystkim poprzez:

umieszczenie nazw tych firm w nazwie drużyny występującej w rozgrywkach;

umieszczenie logo lub nazwy sponsora na klubowych strojach sportowych;

reklamę wizualną (banery z logo klubu i firm sponsorskich na imprezach i zawodach sportowych).

Działalność odpłatna wyklucza umowę sponsorską.

Organizacja nie może zawrzeć umowy sponsorskiej w ramach prowadzonej przez siebie statutowej działalności odpłatnej.

Sponsoring, jako usługa reklamowa, jest w istocie działalnością gospodarczą. Organizacja nie może więc traktować takich działań jako odpłatnej działalności pożytku publicznego. Zawierając taką umowę, organizacja świadczy usługi reklamowe i powinna w związku z tym zarejestrować działalność gospodarczą. Trudno świadczenie usług reklamowych uznać za statutową działalność pożytku publicznego.

Co powinna zawierać umowa sponsoringu

Zawierając umowę sponsoringu, należy pamiętać o wspomnianej wyżej zasadzie ekwiwalentności świadczeń, czyli „coś za coś”. Można bowiem spotkać dwa zasadnicze rodzaje sponsoringu:

sponsoring właściwy – określa wzajemne prawa i obowiązki stron, tj. sponsora i sponsorowanego;

sponsoring niewłaściwy – nie określa wyraźnie wzajemnych świadczeń, co powoduje, że jest w istocie umową darowizny.