Jakie skutki podatkowe wywołuje otrzymanie spadku przez Fundację?

Odpowiedź: Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych podlegają przychody z tytułu otrzymania rzeczy, praw lub świadczeń w naturze, jak również z tytułu otrzymania takich rzeczy, praw lub świadczeń nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie. Do nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw dochodzi przy tym między innymi na skutek ich otrzymania w ramach spadku. W konsekwencji wartość rzeczy otrzymanych w spadku stanowi dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych (w tym dla fundacji) przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Wskazać przy tym pragnę, że spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, a więc z chwilą śmierci spadkodawcy (zob. art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego). Powoduje to, że przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym z tytułu otrzymania rzeczy lub praw w ramach spadku powstają z chwilą śmierci spadkodawcy. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w treści interpretacji indywidualnej dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 kwietnia 2024 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.75.2024.2.MK), w której czytamy, że „w sytuacji nabycia udziału w nieruchomości w drodze zapisu windykacyjnego jako moment powstania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych należy przyjąć otwarcie spadku, czyli dzień śmierci spadkodawcy”.

Z przepisów ustawy o CIT nie wynika przy tym, aby moment rozpoznawania przez podatników przychodów z tytułu otrzymania rzeczy lub praw w ramach spadku opóźniał fakt, że nie wiedzą oni dokładnie, co odziedziczyli. Uważam zatem, że przychód z tytułu otrzymania wskazanego spadku Fundacja uzyskała w 2020 r. W konsekwencji według mnie Fundacja jest w przedstawionej sytuacji obowiązana skorygować zeznanie CIT-8 za 2020 r. w celu wykazania w tym zeznaniu przedmiotowego przychodu.

Dodać przy tym należy, że przedmiotowy przychód niekoniecznie wygenerował w fundacji dochód opodatkowany podatkiem dochodowym. Jeżeli bowiem Fundacja korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego (np. ze zwolnienia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT, obejmującego dochody podatników, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego, w części przeznaczonej na te cele), zwolnienie to objąć może dochód, który przedmiotowy przychód wygenerował (zob. na przykład dotyczącą otrzymania rzeczy w ramach darowizny interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 20 października 2008 r. sygn. ILPB3/423-463/08-2/MM). Niekoniecznie zatem Fundacja jest w przedstawionej sytuacji obowiązana do zapłaty zaległego podatku dochodowego wraz z odsetkami za zwłokę.

Wskazać na zakończenie pragnę, że na Fundacji nie ciąży obowiązek zgłaszania otrzymanego spadku do urzędu skarbowego (obowiązujące przepisy nie przewidują bowiem takiego obowiązku). Fundacja nie ma również obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn, gdyż podatek ten – w zakresie nabycia rzeczy oraz praw w ramach spadku - jest opłacany tylko przez spadkobierców będących osobami fizycznymi – zob. np. interpretację indywidualną dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 lipca 2019 r. – sygn. 0111-KDIB2-2.4015.83.2019.2.MZ).