Większy udział organizacji w przedsięwzięciach z zakresu pomocy społecznej

Zasadą jest, że finansowego wsparcia (z Funduszu Dopłat BGK na wniosek beneficjenta) udziela się gminie albo jednoosobowej spółce gminnej, jako beneficjentowi wsparcia, na pokrycie części kosztów przedsięwzięcia polegającego na:

1) budowie budynku na nieruchomości stanowiącej własność albo będącej w użytkowaniu wieczystym gminy lub jednoosobowej spółki gminnej,

2) remoncie lub przebudowie budynku niemieszkalnego przeznaczonego na pobyt ludzi, będącego własnością gminy lub jednoosobowej spółki gminnej, albo części takiego budynku,

3) remoncie lub przebudowie budynku mieszkalnego będącego własnością gminy lub jednoosobowej spółki gminnej albo części takiego budynku, jeżeli ten remont lub ta przebudowa nie dotyczą lokalu mieszkalnego zajmowanego przez lokatora na podstawie obowiązującej umowy najmu,

4) zmianie sposobu użytkowania budynku będącego własnością gminy lub jednoosobowej spółki gminnej albo części takiego budynku, wymagającej dokonania remontu lub przebudowy,

5) kupnie lokalu mieszkalnego, budynku mieszkalnego albo udziału we współwłasności budynku mieszkalnego,

6) kupnie lokalu mieszkalnego, budynku mieszkalnego albo udziału we współwłasności budynku mieszkalnego, połączonych z remontem tych lokali lub budynku mieszkalnego

– w wyniku którego zostaną utworzone lub zostaną zmodernizowane lokale mieszkalne stanowiące mieszkaniowy zasób gminy.

Przy czym z nowego brzmienia art. 6 ust. 1 ustawy o finansowym wsparciu niektórych przedsięwzięć mieszkaniowych wynika, że finansowego wsparcia w powyższym zakresie udziela się również gminie, jednoosobowej spółce gminnej, powiatowi, organizacji pozarządowej albo podmiotowi prowadzącemu działalność pożytku publicznego, czyli wymienionemu w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, prowadzącemu działalność w zakresie pomocy społecznej (dalej: organizacja), jako beneficjentowi wsparcia, jeżeli pozyskane w ten sposób lokale mieszkalne będą służyć wykonywaniu zadań z zakresu pomocy społecznej w formie mieszkań chronionych.

Przed zmianą jednym z wymogów uzyskania pomocy finansowej było, że nieruchomości muszą być własnością organizacji pożytku publicznego (OPP), samorządu lub skarbu państwa.

Z art. 7 ustawy o KZN wynika m.in., że KZN, za zgodą ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego, w celu realizacji zadań, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o KZN, m.in. może tworzyć spółki celowe lub przystępować do spółek celowych utworzonych:

ze skarbem państwa w formie jednoosobowej spółki kapitałowej,

z państwową osobą prawną,

z jednostką samorządu terytorialnego,

ze spółkami z większościowym udziałem państwowych osób prawnych,

z funduszem inwestycyjnym, którego portfelem inwestycyjnym zarządza podmiot, państwowa osoba prawna lub spółka z większościowym udziałem takich osób prawnych

– wnosząc nieruchomość wchodzącą w skład KZN jako aport.

Nowelizacja wprowadza możliwość współpracy KZN z organizacją, w celu tworzenia wspólnych przedsięwzięć, w szczególności o charakterze społecznym lub z zakresu ochrony środowiska naturalnego, społecznej odpowiedzialności biznesu i ładu korporacyjnego (art. 7 ust. 6 ustawy o KZN).

W przypadku braku możliwości zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania osoba wymagająca z powodu wieku lub niepełnosprawności pomocy innych osób może korzystać z usług opiekuńczych i bytowych w formie rodzinnego domu pomocy. Z nowego brzmienia art. 52 ust. 2, 2a i 2b ustawy o pomocy społecznej wynika, że rodzinny dom pomocy:

stanowi formę usług opiekuńczych i bytowych świadczonych całodobowo przez osobę fizyczną lub podmiot uprawniony dla nie mniej niż trzech i nie więcej niż ośmiu zamieszkujących wspólnie osób wymagających z powodu wieku lub niepełnosprawności wsparcia w tej formie,

jest prowadzony na podstawie umowy zawartej przez osobę fizyczną albo podmiot uprawniony z gminą właściwą ze względu na miejsce położenia rodzinnego domu pomocy (w przypadku gdy na terenie gminy nie ma możliwości prowadzenia rodzinnego domu pomocy lub zapewnienia odpowiedniej do potrzeb liczby miejsc w rodzinnych domach pomocy prowadzonych na jej terenie, gmina może zawrzeć taką umowę z osobą fizyczną lub podmiotem uprawnionym, prowadzącymi rodzinny dom pomocy na terenie gminy sąsiadującej z tą gminą).

Także mieszkanie chronione może być prowadzone przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej lub podmiot uprawniony i w zależności od celu udzielania wsparcia prowadzone jest jako mieszkanie chronione treningowe lub mieszkanie chronione wspierane (art. 53 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej w nowym brzmieniu).

Przed 28 stycznia 2023 r. możliwość prowadzenia rodzinnego domu pomocy czy mieszkania chronionego, o których mowa wyżej, dotyczyła osób fizycznych oraz organizacji posiadających status OPP. Nowelizacja poszerzyła więc katalog podmiotów uprawnionych do prowadzenia rodzinnych domów pomocy i mieszkań chronionych o organizacje pozarządowe nieposiadające statusu OPP.

Nowelizacja wprowadza też przepisy do obydwu ustaw o podatku dochodowym. Chodzi o przepisy art. 52zk–52zn ustawy o PIT oraz art. 38wa i 38wb ustawy o CIT, z których wynika m.in., że kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn przekazanych w okresie od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy:

organizacjom lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących na terytorium Ukrainy,

jednostkom samorządu terytorialnego,

wojewodom,

Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,

podmiotom wykonującym na terytorium Polski lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego

– o ile koszty wytworzenia lub cena nabycia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.

Kosztem uzyskania przychodów są też koszty poniesione z tytułu nieodpłatnego świadczenia, którego celem jest przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy, realizowanego w okresie od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r. na rzecz podmiotów wymienionych wyżej, o ile nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.

Przepisy obydwu ustaw podatkowych w tym zakresie obowiązują z mocą od 1 stycznia 2023 r.