Fundacje OPP nie wnoszą opłat do sądu administracyjnego – ale tylko w sprawie własnej

Jak wprost wynika z art. 239 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, nie mają obowiązku uiszczania opłat sądowych organizacje pożytku publicznego, działające na podstawie przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w sprawach własnych, z wyjątkiem spraw dotyczących prowadzonej przez te organizacje działalności gospodarczej, a także organizacje pozarządowe oraz inne podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego (zob. art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego) w sprawach własnych dotyczących realizacji zleconego zadania publicznego na podstawie przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Sąd rozpatrywał przypadek fundacji posiadającej ważny i aktualny status OPP, którą wydanym zarządzeniem przewodniczący jednego z wydziałów WSA wezwał do uiszczenia opłaty (wpisu) z tytułu skargi wniesionej na decyzję samorządowego kolegium odwoławczego.

WSA we Wrocławiu uchylił to zarządzenie z uwagi na art. 239 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi: „Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie jest decyzja dotycząca dotacji (pobranej w nadmiernej kwocie), którą Fundacja otrzymała w celu realizacji zadania publicznego. Jak wynika z akt administracyjnych sprawy, powyższe zadanie publiczne zostało zlecone przez gminę Legnica w oparciu o przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. W związku z powyższym, skarga nie podlega wpisowi” (postanowienie WSA we Wrocławiu z 30 grudnia 2022 r., sygn. akt III SA/Wr 586/22).

Na marginesie warto jeszcze zwrócić uwagę na wspomniany w omawianym przepisie termin „sprawa własna”. Jak się podkreśla w orzecznictwie, nie dotyczy to szeroko rozumianej działalności statutowej organizacji: „Pojęcie „własnej sprawy” w rozumieniu art. 239 § 2 [Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi] odnosić należy nie do wykonywanej przez [OPP] działalności statutowej, lecz do pojęcia sprawy administracyjnej, w której skarga została wniesiona, ale w ramach indywidualnego interesu prawnego takiej organizacji. Sformułowanie „sprawa własna” dotyczy postępowania, w którym w drodze indywidualnego aktu administracyjnego organ władzy publicznej przyznaje lub nakłada określone prawa lub obowiązki wynikające z norm materialnoprawnych” [uzupełnienia i podkreślenie autora] (wyrok WSA w Warszawie z 19 maja 2017 r., sygn. akt II SA/Wa 2230/16).