Pytanie: Jeden z naszych pracowników notorycznie spóźnia się do pracy. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze i premię uznaniową. Czym pracodawca może ukarać pracownika oprócz odebrania mu premii uznaniowej?

Odpowiedź: Pracownik, który notorycznie się spóźnia, oprócz nieprzyznania premii uznaniowej może otrzymać upomnienie lub naganę. Może być także pozbawiony wynagrodzenia za czas spóźnienia. Co więcej, może także zostać zwolniony z pracy. Poprzez spóźnianie narusza bowiem jeden ze swoich podstawowych obowiązków, którym jest przestrzeganie czasu pracy ustalonego w zakładzie.

Obowiązkiem pracownika jest m.in.:

wykonywanie pracy sumiennie i starannie oraz stosowanie się do poleceń przełożonych,

przestrzeganie czasu pracy ustalonego w zakładzie,

przestrzeganie regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie porządku,

przestrzeganie przepisów i zasad bhp oraz przepisów przeciwpożarowych,

przestrzeganie zasad współżycia społecznego.

Spóźnienie do pracy narusza ten obowiązek, w związku z czym pracodawca może ukarać pracownika karą porządkową, czyli upomnieniem, naganą lub karą pieniężną.

Upomnienie i naganę za spóźnienie do pracy przechowuje się w aktach osobowych w części B. Przy czym po roku, jeśli pracownik nienagannie pracuje, kara jest anulowana.

Ukaranie upomnieniem lub naganą jest stosowane w przypadku naruszenia przez pracownika:

ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy,

przepisów bhp lub przeciwpożarowych,

przyjętego w zakładzie pracy sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności (art. 108 § 1 kp).

Natomiast kara pieniężna może zostać nałożona na pracownika za:

nieprzestrzeganie przepisów bhp lub przeciwpożarowych,

opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia,

stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości,

spożywanie alkoholu w pracy (art. 108 § 2 kp).

To pracodawca decyduje, w jaki sposób ukarać pracownika za spóźnienie do pracy. Przy czym powinien brać pod uwagę rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień jego winy i dotychczasowy stosunek do pracy (art. 111 kp).

Pracodawca może też obniżyć wynagrodzenia pracownika, bowiem zgodnie z art. 80 kp, wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Oznacza to, iż niepunktualny pracownik nie nabywa prawa do wynagrodzenia za czas spóźnienia.

Podstawa prawna:

art. 80, art. 100, art. 108–111 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.).

Autor: Iwona Kusio-Szalak

Radca prawny. Od wielu lat specjalizuje się w praktycznych zagadnieniach prawa pracy. Autorka opracowań z zakresu prawa pracy kierowanych do pracowników kadr i działów personalnych, a także osób zarządzających. Specjalizuje się w prawie pracy, w szczególności w zagadnieniach związanych z tworzeniem umów i dokumentów związanych ze stosunkiem pracy, a także czasem pracy, zgodnym z prawem zatrudnianiem i zwalnianiem pracowników, podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, uprawnieniami rodzicielskimi. Posiada bogate doświadczenie w reprezentowaniu zarówno pracowników, jak i pracodawców w sporach pracowniczych przed sądami pracy.