W Ministerstwie Finansów trwają prekonsultacje dotyczące Grupy VAT

Konkurencyjny i nowoczesny system VAT jest ważnym elementem Polskiego Ładu i podatkowego restartu gospodarki. Na gruncie podatku VAT oznacza to przede wszystkim wprowadzenie możliwości tworzenia Grup VAT. Polska do tej pory nie korzystała z takiej możliwości. Według wiceministra finansów Jana Sarnowskiego wprowadzenie grup VAT znacznie poprawi konkurencyjność polskiego systemu podatkowego i pozwoli po raz pierwszy od 1993 r. – a więc od momentu wprowadzenia VAT w Polsce – na neutralne rozliczanie VAT wewnątrz grupy powiązanych firm. Jego zdaniem w ten sposób dołączamy do grona 18 krajów UE, które oferują firmom taką korzystną formę rozliczenia. Dzięki temu stajemy się jeszcze bardziej atrakcyjnym miejscem do inwestowania, również przez międzynarodowe holdingi. Dostępność Grup VAT jest niezwykle istotna także w kontekście Brexitu i poszukiwania nowych miejsc inwestycyjnych przez sektor finansowy.

Teraz podatnicy powiązani finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie rozliczani są odrębnie. W efekcie czynności dokonywane w ramach powiązanych podmiotów są dokumentowane fakturami VAT, a każdy z nich odrębnie składa plik JPK_VAT, który zawiera w sobie deklarację VAT i ewidencję. Dla rozliczeń między tymi podmiotami stosuje się wymogi tak jak dla podmiotów kompletnie od siebie niezależnych. Obowiązuje więc np. weryfikacja na wykazie podatników czy stosowanie mechanizmu podzielonej płatności - choć gospodarczo i ekonomicznie podmioty te stanowią jedność.

Grupa VAT oznacza neutralność obrotów wewnątrz grupy – nie ma więc faktury i klasycznej dokumentacji obrotu dla tego typu transakcji. Oznacza to mniej dokumentów i mniej czynności do wykonywania przez działy finansowo księgowe. To także korzyści dla administracji, w postaci mniejszej liczby dokumentów do analizy i mniej podmiotów do kontroli.

Kluczowe jednak są korzyści finansowe dla członków grupy. Czyli np. to, że w ramach grupy nie ma wzajemnego rozliczania VAT.

Grupowanie VAT to możliwość zarządzania podatkiem naliczonym i zwrotami tego podatku, co korzystnie wpływa na cash flow w ramach całej struktury. Jeśli dany podmiot przed przystąpieniem do grupy był podatnikiem, który regularnie miał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym, to wówczas musiał oczekiwać na zwrot VAT – standardowo do 60 dni. Jeśli podmiot ten wejdzie do grupy, która jako całość wykazuje nadwyżkę podatku należnego nad naliczonym (jest „płatnikiem VAT”), to wówczas ten podatek wykazywany wcześniej jako VAT do zwrotu będzie „na bieżąco” uwzględniany w rozliczeniach grupy. W efekcie podmioty działając jako grupa VAT per saldo efektywniej „wykorzystują” VAT naliczony i żaden z podmiotów nie czeka na zwrot VAT.

Na pierwszym etapie wdrażania w Polsce Grup VAT, przyjęto jako punkt odniesienia podatkową grupę kapitałową na gruncie CIT. Grupa VAT to zupełnie nowe rozwiązanie w polskim systemie prawnym i wymaga ono rozważnego wdrożenia. Oparcie się o podmioty tworzące PGK CIT otwiera na tym etapie możliwość tworzenia grupy VAT przed dużymi, wiarygodnymi i sprawdzonymi podmiotami. Rządowi zależy na tym, aby już od 2023 roku możliwość korzystania z Grup VAT została rozszerzona na pozostałe grupy podatników. Według słów wiceministra finansów, dalsze prace nad zwiększaniem przystępności tego rozwiązania jest priorytetem Ministerstwa Finansów.

Docelowo grupy VAT będą w Polsce otwarte dla każdej formy prawnej, w tym dla małego i średniego biznesu. Warunkiem szerokiego otwarcia tego rozwiązania jest jednak wcześniejsze sprawdzenie jego działania u podatników tworzących PGK CIT. Ograniczenie dotyczące formy prawnej podmiotów wchodzących w skład grupy VAT znajduje uzasadnienie na gruncie orzecznictwa TSUE i w pierwszej fazie wdrożenia Grup VAT było stosowane przez część państw UE, m. in. przez Niemcy.

Tworzenie Grup VAT będzie dobrowolne. Firmy samodzielnie ocenią, czy chcą stosować nowy system czy też nie. Rozwiązanie będzie elastyczne, co odpowiada również konstrukcjom grup VAT w innych krajach UE. Jedynie trzy państwa UE (Austria, Holandia oraz Niemcy) wprowadziły grupy VAT w formie obligatoryjnej.

Ministerstwo Finansów rozpoczyna prekonsultacje projektu, które są otwarte dla wszystkich. Uwagi i opinie można zgłaszać na adres: [email protected] do 7 czerwca 2021 r.

W przypadku osób fizycznych koniecznym warunkiem uwzględnienia ich opinii w toku konsultacji podatkowych, jest wyrażenie zgody na przetwarzanie danych osobowych. Do dokumentów przekazywanych w formatach nieedytowalnych (np. JPG) należy dołączyć ich postać edytowalną. Klauzula Informacyjna Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej dotycząca przetwarzania danych osobowych znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Finansów.