Odpowiedź: Jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. Jego wysokość powinna być określona w umowie.
W jaki sposób wykazać premię dla zleceniobiorcy?
Pytanie: Zleceniobiorcy co 2 albo 3 miesiące otrzymują premię od zleceniodawcy. Czy powinniśmy wystawiać dla nich rachunki na te kwoty? Jak to zorganizować, aby było poprawnie, zgodnie z przepisami?
Zleceniobiorca ma jedynie zagwarantowaną ustawowo minimalną stawkę godzinową. Wypłaty wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej dokonuje się w formie pieniężnej i w przypadku umów zawartych na czas dłuższy niż 1 miesiąc – co najmniej raz w miesiącu. Pozostałe kwestie wynagrodzeniowe, a więc dodatkowe świadczenia, premie, częstotliwość ich przyznawania, terminy wypłaty, powinny być uregulowane w umowie, tak jak strony uzgodniły.
Ani przepisy Kodeksu cywilnego, ani ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę tego nie określają.
Zleceniobiorca nie jest pracownikiem, więc zwyczajowej listy płac się dla niego nie przygotowuje. Rozliczenia przebiegają na podstawie wystawionych przez wykonawcę rachunków, w przyjętym również w umowie terminie.
Natomiast wszelkie pozostałe świadczenia, należności, dodatkowe uprawnienia powinny być przedmiotem uzgodnień między stronami i powinny być zapisane w treści umowy. W zależności od rodzaju prac, przedmiotu zlecenia, można ustanowić premie czy nagrody. Jednak ich wysokość, wymogi, sposób przyznawania należy określić w umowie.
Generalnie premie są dobrowolnymi wypłatami i nie zostały nigdzie uregulowane konkretnymi przepisami. Również w przypadku pracowników to pracodawca ustala kryteria, warunki przyznawania premii w regulaminie lub w umowach o pracę.
Premia to bonus za spełnienie określonych warunków, np. za osiągnięcia, wyniki, jakość pracy, wykonanie założonej normy itp. (premia zadaniowa, prowizyjna, wynikowa). Zależy to od rodzaju pracy. Premia czy nagroda mogą być przyznane także bez związku z wykonaniem usługi, lecz np. z okazji jubileuszu firmy czy świąt.
Należy jednak przestrzegać zasady, że umowa zlecenia nie może zawierać postanowień wskazujących na istnienie stosunku pracy. W przypadku zleceniobiorcy nie powinno się formułować kryteriów właściwych w przestrzeni stosunku pracy (np. frekwencja), a więc związanych z poddawaniem zleceniobiorcy kontroli, ocenie wynikającej z relacji podporządkowania, nadzoru.
Jeśli strony umówiły się co do okresowych premii, to powinna być ona uwzględniona w rachunku, ze względów podatkowo-składkowych.
Premia stanowi bowiem przychód z działalności wykonywanej osobiście, a w konsekwencji również podstawę wymiaru składek ubezpieczeniowych. Stąd w miesiącu przyznania i wypłaty premii w rachunku również trzeba rozliczyć ten dodatkowy przychód.
art. 13 pkt 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.),
art. 8a ust. 5 i 6 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2207),
art. 734, art. 735, art. 744 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 1610).