Ulga rehabilitacyjna. Co można odliczyć w świetle najnowszej praktyki organów podatkowych?

Marcin Szymankiewicz

Autor: Marcin Szymankiewicz

Dodano: 13 grudnia 2023
mężczyzna podpisuje dokumenty

Rodzaje wydatków na cele rehabilitacyjne uprawniające do odliczeń od dochodu przed opodatkowaniem zawiera art. 26 ust. 7a ustawy o PIT.

Za wydatki na cele rehabilitacyjne, stosownie do art. 26 ust. 7a ustawy o PIT, uważa się wydatki poniesione na:

Komentarz

1) adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 12 lipca 2023 r., 0111-KDSB2–1.4011.212.2023.2.EA wskazał: (…) „Adaptacją mieszkania lub budynku mieszkalnego jest zatem przeróbka, mająca mu nadać inny charakter, przystosować do innego użytku, natomiast wyposażenie mieszkania oraz budynku mieszkalnego – to przydanie jemu rzeczowych elementów zwiększających jego walory użytkowe. 

Zatem adaptacja i wyposażenie lokalu (budynku) mieszkalnego musi ułatwiać osobie niepełnosprawnej egzystowanie w tym lokalu (budynku), biorąc pod uwagę rodzaj niepełnosprawności. Stąd też w przypadku każdego niepełnosprawnego wydatki na adaptację i wyposażenie lokalu (budynku) mieszkalnego mogą być inne, gdyż powinny odzwierciedlać potrzeby wynikające z niepełnosprawności.  (…) pojęcie „adaptacja” rozumieć należy jako „przystosowanie”, które jednak niekoniecznie oznaczać musi „ulepszenie” czy „przekształcenie” zaistniałego stanu rzeczy – w tym przypadku warunków mieszkaniowych dla potrzeb osoby niepełnosprawnej (…)”.

 

Do wydatków na adaptację i wyposażenie mieszkań stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności można zaliczyć np. wydatki na:

– dostosowanie kuchni (zabudowa meblowa dolnych szafek kuchennych)  (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 lipca 2023 r., 0111-KDSB2–1.4011.212.2023.2.EA);

– przystosowanie łazienki  poprzez wyposażenie jej do indywidualnych potrzeb wynikających ze schorzeń kręgosłupa, poprzez wymianę wanny na kabinę prysznicową z niskim brodzikiem  (zob.  interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 maja 2023 r., 0113-KDIPT2–2.4011.281.2023.2.AKU);

– remont w lokalu mieszkalnym w celu adaptacji mieszkania i przystosowania pomieszczeń do potrzeb osoby słabowidzącej, tj. wyrównanie powierzchni podłóg, wymiana drzwi wewnętrznych, modernizacja kuchni  (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 30 maja 2023 r., 0114-KDIP3–2.4011.346.2023.2.BM);

– zakup i montaż klimatyzacji w mieszkaniu (zob. interpretacja indywidualna dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z 25 maja 2023 r., 0112-KDIL2–1.4011.247.2023.2.KP; interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 maja 2023 r., 0111-KDSB2–1.4011.149.2023.2.MSU);

– wydatki na wymianę podłogi na antypoślizgową (zerwanie płytek podłogowych, wyrównanie nawierzchni, zakup nowych płytek z oznaczeniem antypoślizgowości) (zob.  interpretacja indywidualna dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z 22 września 2022 r., 0113-KDIPT2–2.4011.614.2022.3.SR);

– zakup i montaż kotła gazowego, przyłączy gazowych, regulatora pokojowego temperatury do sterowania kotłem gazowym oraz wykonanie projektu gazowego, instalacji centralnego ogrzewania oraz zakup rury wentylacyjnej   (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 maja 2022 r., 0114-KDIP3–2.4011.333.2022.3.AC).

 

Natomiast wydatku poniesionego na rzecz dewelopera z tytułu dodatkowej opłaty za miejsce parkingowe (postojowe) w garażu podziemnym dla osoby niepełnosprawnej,  wydzielone i zaadaptowane na potrzeby wynikające z niepełnosprawności, nie można odliczyć od dochodu w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej (zob. interpretacja  indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 lipca 2022 r., 0113-KDIPT2–2.4011.341.2022.2.MK).

2) przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności

Organy podatkowe podkreślają, że odliczeniu od dochodu podlegają jedynie wydatki na przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, a nie sam ich zakup. Zatem nie podlegają odliczeniu wydatki poniesione na zakupu np.:

– hulajnogi elektrycznej  (zob. zmiana interpretacji indywidualnej Szefa Krajowej Administracji Skarbowej   z 18 listopada 2022 r.,  DOP3.8222.342.2020.CNRU);

– motorower elektryczny trójkołowy  (por. zmiana interpretacji indywidualnej Szefa Krajowej Administracji Skarbowej z 21 listopada 2022 r.,  DOP3.8222.341.2020.CNRU);

– skutera trójkołowego elektrycznego (por. zmiana interpretacji indywidualnej Szef Krajowej Administracji Skarbowej z 21 listopada 2022 r.,  DOP3.8222.340.2020.CNRU);

– samochodu z automatyczną skrzynią biegów (por. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z ١١ lutego ٢٠٢٢ r., ٠١١٢-KDIL٢–١.٤٠١١.١١٨٣.٢٠٢١.٢.KF).

Wydatki te nie stanowią  również wydatku, o którym mowa w art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy PIT.

2a) zakup, naprawę lub najem wyrobów medycznych wymienionych w wykazie wyrobów medycznych określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy z o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem, z wyjątkiem pieluchomajtek,

Wykaz tych wyrobów medycznych  określa rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie. W szczególności wydatki na zakup:

– peruki (zob. interpretacja indywidualna dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej  z 18 kwietnia 2023 r., 0115-KDIT2.4011.124.2023.1.MM; interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 lutego 2023 r., 0113-KDIPT2–2.4011.1047.2022.2.AKU);

pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów i wkładów anatomicznych

– soczewek kontaktowych twardych oraz obowiązkowych preparatów do dezynfekcji i przechowywania tych soczewek (por. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 stycznia 2023 r., 0113-KDIPT2–2.4011.915.2022.2.AKU).

3) zakup, naprawę lub najem indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem, niewymienionych w wykazie, o którym mowa w pkt 2a, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego

Określenie „indywidualny sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne niezbędne w rehabilitacji” oznacza, że można zaliczyć do nich wyłącznie sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne mające cechy sprzętu, urządzeń czy narzędzi o charakterze szczególnym (niestandardowym), konieczne w rehabilitacji osoby niepełnosprawnej lub ułatwiające tej osobie wykonywanie czynności życiowych, których utrudnienie wykonania wynika z niepełnosprawności. Taki sprzęt musi posiadać określone właściwości. Oznacza to, że:

– pomiędzy rodzajem nabytego sprzętu a rodzajem niepełnosprawności pozostawać musi ścisły związek,

– zakupiony sprzęt musi być wykorzystywany (używany) w rehabilitacji oraz służyć przywracaniu sprawności organizmu lub ułatwiać wykonywanie czynności życiowych,

– cechą zakupionego sprzętu musi być jego indywidualny charakter

(por. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 kwietnia 2023 r., 0111-KDSB2–1.4011.97.2023.2.AM; interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 16 czerwca 2023 r., 0111-KDSB2–1.4011.176.2023.2.JJ).

Jak wskazał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z 21 września 2022 r., 0115-KDIT2.4011.480.2022.1 (…) „Właściwym do stwierdzenia, czy dane urządzenie, sprzęt czy narzędzie jest niezbędne w rehabilitacji oraz będzie ułatwiać wykonywanie czynności życiowych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności dzieci może być w szczególności lekarz specjalista, który biorąc pod uwagę stan zdrowia konkretnej osoby, może ten fakt potwierdzić np. w wydanym zaświadczeniu”.

 

Za tego typu sprzęt, urządzenia i narzędzia techniczne mogą być uznane np.:

– aparat słuchowy (interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w z 16 czerwca 2023 r., 0111-KDSB2–1.4011.180.2023.2.MW);

– okulary korekcyjne (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 5 czerwca 2023 r., 0113-KDIPT2–2.4011.285.2023.2.AKU);

– bieżnia elektryczna (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 stycznia 2023 r.,  0114-KDIP3–2.4011.1037.2022.2.AC);

– sprzęt rehabilitacyjny do integracji sensorycznej typu hamak sensoryczny, huśtawka, tunel sensoryczny, drabinki (pomoce naziemne, podwieszane, obciążeniowe i inne) (zob.  interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej   z ٢٧ maja ٢٠٢٢ r., ٠١١٢-KDIL٢–١.٤٠١١.٢٠٧.٢٠٢٢.٢.AK);

– protezy zębowe górne i dolne (zob. interpretacja indywidualna dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z 7 czerwca 2022 r., 0113-KDIPT2–2.4011.312.2022.2.KR);

– buty z obcasem Thomasa  (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 września 2022 r., 0115-KDIT2.4011.480.2022.1);

– lancety, paski do glukometru, testy paskowe do mierzenia glukozy i acetonu w moczu, igły do pena (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 marca 2023 r., 0111-KDSB2–1.4011.14.2023.2.AM);

– pompy insulinowej zbiorniki na insulinę, baterie do pompy insulinowej, dedykowany mostek do pompy insulinowej (zob. interpretacja indywidualna dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z 11 stycznia 2023 r., 0114-KDWP.4011.52.2022.1.PP; interpretacja indywidualna Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z 9 maja 2022 r., 0113-KDIPT2–2.4011.146.2022.2.AKU);

– implant stawu kolanowego (zob.  interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 września 2022 r., 0114-KDIP2–2.4011.525.2022.4.RK).

3a) pieluchomajtki, pieluchy anatomiczne, chłonne majtki, podkłady, wkłady anatomiczne, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł

 

4) zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności

Jak wskazał dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 27 maja 2022 r., 0112-KDIL2–1.4011.207.2022.2.AK (…)  „odliczeniu na podstawie tego przepisu podlegają wydatki na zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, ale nie jakichkolwiek wydawnictw i materiałów szkoleniowych, tylko ściśle związanych z rodzajem niepełnosprawności. Zakup książek i ćwiczeń do rehabilitacji i wspomagania motoryki małej, artykułów papierniczych, gier edukacyjnych i innych pomocy, jak zakupów wydawnictw i materiałów szkoleniowych stosownie do potrzeb rozwojowych dziecka z (…) zawsze są uzasadnione, wynikają z potrzeb niepełnosprawnego dziecka w danym momencie – jego predyspozycji, umiejętności i możliwości przyswajania wiedzy, nabywania, utrwalania, a z czasem rozwijania kolejnych schematów i umiejętności – będzie miała więc Pani prawo do odliczenia tychże wydatków w ramach ulgi rehabilitacyjnej. 

Wyżej wymienione wydatki bowiem zostaną poniesione przez Panią stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności Pani syna (tj. będą stanowiły wydatki odpowiadające indywidualnym potrzebom wynikającym z rodzaju posiadanej przez Pani syna niepełnosprawności)”.

5) odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym

 

6) odpłatność za pobyt w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym

Jak wskazał  dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 2 marca 2023 r., 0112-KDIL2–1.4011.981.2022.2.MKA: „Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „zakład opiekuńczo-leczniczy”, należy odnieść się do przepisów ustawy o działalności leczniczej (…).  

Z przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu opisu zdarzenia przyszłego wynika,

 

że posiada Pani orzeczenie o stopniu niepełnosprawności i ponosi Pani koszty swojego pobytu w zakładzie opiekuńczo-leczniczym. Wydatki za pobyt udokumentowane są fakturami, zawierającymi Pani dane jako osoby kupującej usługę. Zakład opiekuńczo-leczniczy, w którym Pani przebywa, podlega ustawie z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej i posiada status prawny zakładu opiekuńczo-leczniczego. Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa, stwierdzić należy, że będzie Pani mogła w ramach ulgi rehabilitacyjnej odliczyć od dochodu w swoim zeznaniu rocznym składanym za 2022 r. wydatki poniesione w 2022 r. na pobyt w zakładzie opiekuńczo-leczniczym”.

6a) odpłatność za pobyt opiekuna osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I grupy inwalidztwa lub dzieci niepełnosprawnych do lat 16, przebywającego z osobą niepełnosprawną na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego lub zakładzie rehabilitacji leczniczej

 

6b) odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne lub leczniczo-rehabilitacyjne

Jak wskazał dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 8 listopada 2022 r., 0114-KDIP3–2.4011.861.2022.5.AC (…)  „zabieg stanowi interwencję mającą na celu wywołanie określonego skutku, zwykle będącą środkiem zaradczym przeciwdziałającym czemuś (np. skutkom choroby); rehabilitacja jest to przywrócenie choremu sprawności fizycznej i psychicznej poprzez stosowanie odpowiednich zabiegów leczniczych; rehabilitacja lecznicza zaś to połączenie leczenia z postępowaniem usprawniającym, które obejmuje zabiegi fizykoterapeutyczne, wodolecznictwo, światłolecznictwo, elektrolecznictwo, mechanoterapię i kinezyterapię. Zatem w ramach ww. ulgi podatkowej mieszczą się z pewnością wydatki na zabiegi rehabilitacyjne zlecone przez lekarza poniesione przez osobę niepełnosprawną”.

 Do takich zabiegów można zaliczyć np.:

  – zajęcia logopedyczne i  sensoryczne (zob. interpretacja indywidualna dyrektor krajowej Informacji Skarbowej z 28 kwietnia 2023 r., 0113-KDIPT2–2.4011.129.2023.3.MK);

 

– terapię logopedyczną, hipoterapię, terapię czaszkowo-krzyżową, terapię psychologiczno-pedagogiczną, ćwiczenia fizjoterapeutyczne oraz terapie z pedagogiem specjalnym i psychologiem, zajęcia z terapeutą od integracji sensorycznej, terapię z logopedą, „dogoterapia”, zajęcia terapeutyczne z alpakami  (zob.  interpretacja indywidualna Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z 17 marca 2023 r., 0114-KDIP3–2.4011.60.2023.4.AC; interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 kwietnia 2023 r., 0114-KDIP3–2.4011.238.2023.2.AC);

– zabiegi rehabilitacyjne po operacji endoprotezy stawu kolanowego ((zob.  interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 września 2022 r., 0114-KDIP2–2.4011.525.2022.4.RK).

Nie można natomiast w ramach ulgi rehabilitacyjnej odliczyć:

– ćwiczeń na siłowni (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 30 marca 2023 r., 0111-KDSB2–2.4011.100.2023.1.KG);

– zajęć na basenie (por.  interpretacja indywidualna  dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 8 listopada 2022 r., 0114-KDIP3–2.4011.861.2022.5.AC);

– zajęć tanecznych, plastycznych, muzycznych  czy sportowych (basen, jazda konna)   (interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 września 2022 r., 0115-KDIT2.4011.480.2022.1);

– wydatków na gimnastykę i ćwiczenia w  klubie sportowym) (por. interpretacja indywidualna dyrektor krajowej Informacji Skarbowej z 27 maja 2022 r., 0114-KDIP3–2.4011.367.2022.3.MR);

– wydatków związanych z zabiegiem medycznym, tj. wizyta kwalifikacyjna, opieka lekarska, anestezjologiczna, pielęgniarska, wyżywienie, pobyt w oddziale, opieka ambulatoryjna  (w tym usunięcie szwów) (zob.  interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z ٢١ września ٢٠٢٢ r., ٠١١٤-KDIP٢–٢.٤٠١١.٥٢٥.٢٠٢٢.٤.RK).

7) opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł

 

8) utrzymanie psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2.280 zł

 

9) opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa

 

10) opłacenie tłumacza języka migowego

 

11) kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. rok życia

Jak wskazał  dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z 21 września 2022 r., 0115-KDIT2.4011.480.2022.1: (…) „Z powyższych definicji słownikowych pojęcia „kolonii” i „półkolonii” wynika, co do zasady, że obie formy wypoczynku różnią się tym, że kolonie to forma wypoczynku w okresie wakacyjnym poza miejscem zamieszkania, zaś półkolonie w miejscu zamieszkania. 

Zatem zasadnym jest przyjęcie, że do wydatków, o których mowa w art. 27 ust. 7a pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy również zakwalifikować wydatki, które poniesie Pani na opłacenie półkolonii dla niepełnosprawnych dzieci”.

12) leki, o których mowa w ustawie – Prawo farmaceutyczne – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeżeli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować stale lub czasowo te leki

Wydatki związane z zakupem leków podlegają odliczeniu, o ile osoba niepełnosprawna lub osoba, na utrzymaniu której znajduje się osoba niepełnosprawna (posiadająca stosowne orzeczenie o niepełnosprawności), spełni następujące warunki:

– dokona zakupu produktów mających cechy „leku”,

– poniesie w danym miesiącu wydatki na ich zakup powyżej kwoty 100 zł,

– posiada dokument potwierdzający poniesienie wydatku (np. faktury),

 

– posiada potwierdzenie przez właściwego lekarza specjalistę konieczności stosowania zaleconego leku (leków)

(por. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 maja 2023 r., 0112-KDIL2–1.4011.192.2023.2.MB).

13) odpłatny przewóz:

a) osoby niepełnosprawnej – karetką transportu sanitarnego,

b) osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 – również innymi środkami transportu niż wymienione w lit. a

 

14) używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16. roku życia – w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł

Jak wskazał  dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 28 kwietnia 2023 r., 0113-KDIPT2–2.4011.129.2023.3.MK (…) „pod pojęciem wydatków dotyczących eksploatacji samochodu osobowego należy rozumieć nie tylko koszty samego przejazdu, ale i koszty utrzymania samochodu, takie jak koszty przeglądów technicznych, napraw, zakupu części czy obowiązkowego ubezpieczenia OC. 

W przypadku wydatków poniesionych na używanie samochodu osobowego nie jest natomiast wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających ich wysokość. Jednakże na żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia. 

W kontekście przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dowodami tymi będą np. orzeczenie o niepełnosprawności oraz dowód rejestracyjny samochodu”.

Limit 2.280 zł dotyczy wyłącznie wydatków poniesionych na używanie samochodu osobowego będącego własnością osoby niepełnosprawnej (lub osoby mającej na utrzymaniu osobę niepełnosprawną). Kwota 2.280 zł nie jest bowiem odliczeniem z tytułu bycia osobą niepełnosprawną, lecz z tytułu używania samochodu osobowego będącego własnością osoby niepełnosprawnej. 

 

Kwota ta jest wyłącznie limitem, powyżej którego wydatki poniesione na korzystanie z samochodu nie podlegają odliczeniu. Podatnik może odliczyć tylko te wydatki, które faktycznie poniósł (do kwoty 2.280 zł), co oznacza, że nie może odliczyć kwoty 2.280 zł, jeżeli poniósł wydatki w kwocie niższej od wyżej wskazanej. W zeznaniu rocznym podatnik może odliczyć kwotę ulgi do wysokości limitu (2.280 zł). 

Każda osoba niepełnosprawna (osoba posiadająca na utrzymaniu osobę niepełnosprawną) dysponuje „własnym limitem”. Jednak kwota odliczenia u takiej osoby nie może przekroczyć kwoty limitu. Według tej zasady osoba niepełnosprawna posiadająca na utrzymaniu inną osobę niepełnosprawną może odliczyć wydatki z tytułu używania samochodu do kwoty 2.280 zł (osobie fizycznej przysługuje jeden limit z tytułu odliczenia wydatków związanych z używaniem samochodu osobowego, nawet jeżeli ma na utrzymaniu jedną, dwie czy więcej osób niepełnosprawnych i sama jest niepełnosprawna) (por. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 stycznia 2023 r.,  0113-KDIPT2–2.4011.915.2022.2.AKU; interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 czerwca 2022 r., 0113-KDIPT2–2.4011.263.2022.2.SR; interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 maja 2022 r., 0115-KDIT2.4011.790.2021.3.ES; interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 2 grudnia 2022 r., 0115-KDWT.4011.947.2022.1.BK).

Jeżeli podatnik nie jest właścicielem ani współwłaścicielem samochodu osobowego (np. do przejazdów używana służbowego samochodu osobowego pracodawcy), to nie skorzysta z ulgi rehabilitacyjnej  (por. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 27 maja 2022 r., 0112-KDIL2–1.4011.207.2022.2.AK).

15) odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:

a) na turnusie rehabilitacyjnym,

b) w zakładach, o których mowa w pkt 6,

c) na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży, o których mowa w pkt 11,

d) opiekuna osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I grupy inwalidztwa lub dzieci niepełnosprawnych do lat 16, przebywającego z osobą niepełnosprawną na turnusie rehabilitacyjnym lub w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, lub zakładzie rehabilitacji leczniczej. 

 

Jakich wydatków podatnik nie odliczy w ramach ulgi rehabilitacyjnej

Odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej nie podlegają wydatki na zakup:

glukozy płynnej i w tabletkach; zakup gazików do dezynfekcji, plastrów do ciała, torebek izolacyjnych i pojemników izotermicznych do przenoszenia insuliny, aerozoli do znieczulania miejsc wkłuć oraz przyspieszających gojenie się ran, kremów przyspieszających gojenie się ran i regenerację skóry, pojemników medycznych na zużyte igły i wkłucia (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 marca 2023 r., 0111-KDSB2–1.4011.14.2023.2.AM);

wagi do masy ciała (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 stycznia 2023 r., 0114-KDWP.4011.52.2022.1.PP);

wykonanie badań genetycznych, tj. testem genomowym, dostarczającym informacji o unikalnej biologii inwazyjnego raka piersi  we wczesnym stadium (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 6 września 2022 r., 0113-KDIPT2–2.4011.519.2022.3.EC).

Wydatki na zakup komputerów/laptopów ze standardowym oprogramowaniem nie mogą być odliczone w ramach ulgi rehabilitacyjnej (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 kwietnia 2023 r., 0111-KDSB2–1.4011.97.2023.2.AM;  interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7 czerwca 2022 r., 0112-KDIL2–1.4011.220.2022.2.TR). Natomiast odliczeniu mogą podlegać komputery (laptopy)  ze specjalistycznym oprogramowaniem, np., np. dla cukrzyków (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 14 października 2022 r., 0115-KDIT2.4011.462.2022.3.KC).

Jak dokumentować wydatki na cele rehabilitacyjne

Wysokość wydatków na cele rehabilitacyjne ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie, zawierającego w szczególności:

dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego (towar lub usługę),

rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz

kwotę zapłaty  (zob. art. 26 ust. 7 pkt 4 ustawy o PIT).

W przypadku wydatków na rehabilitację niepełnosprawnego dziecka faktura może być wystawiona na dziecko niepełnosprawne lub na rodzica, który utrzymuje dziecko niepełnosprawne (nie może być wystawiona na drugiego rodzica, który nie korzysta z ulgi rehabilitacyjnej)  (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 28 kwietnia 2023 r., 0113-KDIPT2–2.4011.129.2023.3.MK).

Jeżeli faktura na zakup leku jest wystawiona nie na podatnika, a na inny podmiot (np. na szpital, z uwagi na fakt, że podatnik jako osoba fizyczna nie był uprawniony do indywidualnego zakupu leku i musiał tego zakupu dokonać za pośrednictwem szpitala), to podatnik nie skorzysta z ulgi rehabilitacyjnej, pomimo że poniósł wydatek (zob. interpretacja indywidualna dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 maja 2023 r., 0112-KDIL2–1.4011.192.2023.2.MB).

W przypadku wydatków na opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa; utrzymanie psa asystującego; używanie samochodu osobowego stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16. roku życia), nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających ich wysokość, ale podatnik może być zobowiązany do wskazania z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika; lub okazania  certyfikatu potwierdzający status psa asystującego (zob. szczegółowo art. 26 ust. 7c ustawy o PIT).

Jakie są warunki skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej

Wydatki na cele rehabilitacyjne podlegają odliczeniu od dochodu:

jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, PFRON lub ze środków NFZ, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie;

jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały odliczone od dochodów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30c ustawy o PIT lub nie zostały odliczone od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie (zob. szczegółowo: art. 26 ust. 7b, 13a, ust. 15 ustawy o PIT) .

Warunkiem odliczenia wydatków w ramach ulgi rehabilitacyjnej jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek, orzeczenia o niepełnosprawności (zob. szczegółowo art. 26 ust. 7d, ust. 7f i ust. 7g ustawy o PIT).

Z ulgi rehabilitacyjnej skorzystają też podatnicy, na których utrzymaniu w roku podatkowym pozostają następujące osoby niepełnosprawne: osoba będąca w stosunku do podatnika lub jego małżonka osobą zaliczoną do I grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn lub dziecko obce przyjęte na wychowanie przez podatnika lub jego małżonka, pod warunkiem że uzyskane w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie o rencie socjalnej, w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego(zob. szczegółowo art. 26 ust. 7e ustawy o PIT).

Podstawa prawna: 

art. 26 ust. 7a, art. 26 ust. 7, ust. 7b-7g, ust. 13a, i ust. 15 ustawy z  26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.),

ustawa z 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 826).

Marcin Szymankiewicz

Autor: Marcin Szymankiewicz

Doradca podatkowy. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji UW i Wydziału Humanistycznego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie. Specjalizujący się w tematyce podatku od towarów i usług. Doświadczenie zawodowe zdobywał w organach podatkowych oraz dziale podatkowym dużej firmy audytorskiej. Trener z zakresu prawa podatkowego. Autor i współautor publikacji (książki i artykuły) z zakresu prawa podatkowego. Wieloletni ekspert Portalu FK.

Nr 270 Lipiec 2024

Nr 270 Lipiec 2024
Dostępny w wersji elektronicznej