Niektóre organizacje będą mogły opiekować się zwierzętami wycofanymi ze służb mundurowych

Zwierzęta w służbach mundurowych

Nowelizacja wprowadza zmiany w kilku ustawach dotyczących służb mundurowych, czyli ustawy o: Policji, o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, o Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Więziennej, Służbie Ochrony Państwa oraz Straży Marszałkowskiej.

Z przepisów wprowadzonych nowelizacją wynika, że przepisy dotyczące zwierząt używanych przez służby w wymienionych wyżej służbach mundurowych, są w zasadzie analogiczne, różnią się jedynie w kilku miejscach. A zatem, do użycia w służbach mundurowych zwierzęta (psy służbowe i kontraktowe oraz konie służbowe) dobiera się w taki sposób, aby spełniały określone w przepisach poszczególnych ustaw kryteria zdrowotne i użytkowe, zapewniające przydatność zwierzęcia do użycia go w celu realizacji określonych zadań właściwych dla poszczególnych służb. Zwierzęta te:

• można używać w danych służbach po odbyciu przewidzianego szkolenia;

• znajdują się na stanie wskazanej jednostki organizacyjnej danej służby mundurowej;

• wycofane z użycia pozostają na stanie tej jednostki.

Opiekun zwierzęcia wycofanego z użycia – może nim zostać organizacja społeczna

Opiekunem zwierzęcia może być wyznaczony funkcjonariusz danych służb, natomiast zwierzę używane w służbach wycofuje się z użycia w przypadku:

• trwałej utraty sprawności użytkowej;

• wystąpienia stanu chorobowego nierokującego poprawy (wystąpienia narowów u konia);

• braku postępów w szkoleniu rokujących osiągnięcie odpowiedniego poziomu wyszkolenia zwierzęcia;

• padnięcia albo konieczności jego bezzwłocznego uśmiercenia;

• upływu 6 miesięcy od dnia jego utraty albo zaginięcia.

Odnosząc się do wycofanych zwierząt, z nowych przepisów wynika, że:

• opiekunem takiego zwierzęcia w pierwszej kolejności może być jego dotychczasowy opiekun, jeżeli złoży pisemną deklarację woli sprawowania opieki;

• w następnej kolejności opiekunem może być inny opiekun zwierzęcia, jeżeli złoży pisemną deklarację woli sprawowania opieki;

• jeżeli zwierzę nie zostanie powierzone takiemu opiekunowi, można je powierzyć innemu funkcjonariuszowi określonemu w przepisach wymienionych wyżej ustaw, jeżeli złoży pisemną deklarację woli sprawowania opieki oraz posiada wiedzę i umiejętności w zakresie opieki nad danym zwierzęciem;

• w przypadku zgłoszenia się większej liczby kandydatów na opiekuna, kierownik (dowódca) danej jednostki organizacyjnej służb, na której stanie znajduje się zwierzę, przeprowadza postępowanie rekrutacyjne, w ramach którego w pierwszej kolejności są uwzględniane osoby, które zamieszkują na terenie działania tej jednostki;

• w przypadku śmierci opiekuna, opiekunem tego zwierzęcia w pierwszej kolejności może zostać członek rodziny zmarłego, który prowadził z nim wspólne gospodarstwo domowe, jeżeli złoży pisemną deklarację woli sprawowania opieki;

• w przypadku gdy zwierzę wycofane z użycia nie zostanie powierzony wymienionym wyżej osobom, opiekę nad zwierzęciem sprawuje dana jednostka, zaś kierownik (dowódca) jednostki wyznacza opiekuna dla takiego zwierzęcia;

• kierownik (dowódca) jednostki może powierzyć opiekę nad danym zwierzęciem organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt;

• opiekunem nie może zostać osoba, która w następstwie swojego zawinionego działania przyczyniła się do wycofania zwierzęcia, a także opiekun, któremu odebrano zwierzę.

 Zakres obowiązków opiekuna zwierzęcia wycofanego z użycia

 Prawidłowe utrzymanie

Opiekun zwierzęcia wycofanego z użycia oraz wspomniana wyżej organizacja zapewniają prawidłowe utrzymanie zwierzęcia, a w szczególności:

• racjonalne żywienie oraz stały dostęp do czystej i świeżej wody;

• dbanie o stan zdrowia i kondycję, w tym poddawanie terminowym szczepieniom i zabiegom profilaktycznym oraz zapewnienie możliwości codziennego ruchu;

• pielęgnację i utrzymanie w czystości;

• warunki utrzymania dostosowane do potrzeb biologicznych.

 Żywienie zwierzęcia

Żywienie zwierzęcia wycofanego z użycia jest dostosowane do potrzeb jego organizmu, wagi, wieku, stanu zdrowia, warunków klimatycznych, funkcji fizjologicznych oraz wysiłku fizycznego lub wskazań lekarza weterynarii. Żywienie takiego zwierzęcia odbywa się na podstawie normy wyżywienia, którą stanowi dobowa ilość karmy lub paszy, artykułów spożywczych oraz dodatków paszowych, niezbędnych do prawidłowego żywienia jednego psa lub konia. Z uwagi na zwiększone zapotrzebowanie energetyczne i odżywcze w trakcie odbywania szkolenia przez psa służbowego lub konia służbowego norma ta może zostać podwyższona. W przypadku wycofania zwierzęcia z użycia norma ta jest zmniejszana w związku ze zmniejszonym wysiłkiem fizycznym zwierzęcia.

Obowiązki informacyjne i skutki zaniechań

Opiekun oraz organizacja powinni też niezwłocznie powiadomić kierownika (dowódcę) jednostki, na której stanie znajduje się zwierzę, o:

• zmianie stałego miejsca przebywania lub chowu zwierzęcia oraz zmianie miejsca przebywania trwającej dłużej niż 30 dni, o ile nie przebywa ono w obiekcie należącym do tej jednostki;

• padnięciu albo konieczności bezzwłocznego uśmiercenia zwierzęcia na zasadach określonych przepisach o ochronie zwierząt, utracie albo zaginięciu zwierzęcia oraz o okolicznościach tych zdarzeń.

Zwierzę wycofane z użycia odbiera się opiekunowi lub organizacji przede wszystkim w przypadku:

• stwierdzenia zaniedbania zwierzęcia;

• niewywiązywania się z obowiązku opieki nad zwierzęciem lub postępowania wbrew przewidzianym zakazom;

• rezygnacji ze sprawowania opieki nad zwierzęciem.

Ponadto, opiekunowi oraz organizacji zabrania się zbywania zwierzęcia, rozmnażania zwierzęcia, z wyjątkiem psów będących na stanie szkoły policyjnej, a także wykorzystywania zwierzęcia w celach zarobkowych.

Leczenie i zabiegi profilaktyczne

Ważne jest też, że zwierzę wycofane z użycia poddaje się zabiegom profilaktycznym i leczeniu według wskazań lekarza weterynarii. Leczenie takiego zwierzęcia następuje po uprzednim uzgodnieniu z kierownikiem jednostki, na której stanie znajduje się zwierzę, lub z osobą przez niego upoważnioną.

W sytuacjach nagłych, wymagających udzielenia natychmiastowej pomocy lekarsko-weterynaryjnej w celu ratowania życia lub zdrowia zwierzęcia wycofanego z użycia dopuszcza się możliwość odstąpienia od uzgodnienia zakresu udzielanej pomocy z kierownikiem jednostki, na której stanie znajduje się zwierzę, lub z osobą przez niego upoważnioną. Jednak w razie wystąpienia takiej sytuacji nagłej, należy niezwłocznie poinformować o zaistniałej sytuacji i zakresie udzielonej pomocy lekarsko-weterynaryjnej kierownika jednostki lub upoważniona przez niego osobę.

Co ważne, koszty zabiegów profilaktycznych i leczenia zwierzęcia wycofanego z użycia, w tym koszty lekarstw, a także koszt utylizacji jego zwłok pokrywa się ze środków budżetowych danej służby na podstawie faktury.

Przepisy przejściowe

Nowelizacja zawiera też przepisy przejściowe, z których wynika m.in., że jeżeli jest to uzasadnione dobrem zwierząt wycofanych z użycia w danej służbie mundurowej, szef tej służby (Komendant Główny Policji, Komendant Główny Straży Granicznej, Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej, Dyrektor Generalny Służby Więziennej, Komendant Służby Ochrony Państwa oraz Komendant Straży Marszałkowskiej), na wniosek osoby albo organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, którym przekazano zwierzę po wycofaniu z użycia w danej służbie mundurowej przed 21 grudnia 2021 r., może objąć te zwierzęta takim samym wsparciem jak zwierzęta wycofane z użycia w danej służbie mundurowej po 21 grudnia 2021 r.

 Delegacja ustawowa do wydania rozporządzenia

Na koniec, zmieniono też art. 17 ust. 8 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 638 ze zm.), zgodnie z którego nowym brzmieniem, minister środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym kultury i ochrony dziedzictwa narodowego oraz ministrem spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, minimalne warunki utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt wykorzystywanych do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych i specjalnych, mając na względzie zapewnienie im właściwej opieki.