Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy przeciwpowodziowej, w przypadku wystąpienia powodzi o rozmiarach powodujących konieczność zastosowania szczególnych rozwiązań określonych w tej ustawie, gdy środki zastosowane przez właściwe organy administracji rządowej i organy jednostek samorządu terytorialnego okazały się niewystarczające, Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, na podstawie danych przekazanych Prezesowi Rady Ministrów przez właściwych wojewodów:
Świadczenie interwencyjne przyznawane przedsiębiorcom w związku z powodzią może otrzymać także organizacja
W przypadku wystąpienia szkód w związku z powodzią przedsiębiorca może otrzymać jednorazowe świadczenie interwencyjne na wsparcie dalszego prowadzenia działalności gospodarczej. Od 26 listopada br. świadczenie interwencyjne może otrzymać także organizacja pozarządowa i inny podmiot prowadzący działalność pożytku publicznego, a także podmiot ekonomii społecznej.
- wykaz gmin lub miejscowości poszkodowanych w wyniku wystąpienia powodzi, na terenie których stosuje się szczególne rozwiązania określone w ustawie,
- rodzaj stosowanych rozwiązań – w zakresie określonym w rozdziale 2 ustawy przeciwpowodziowej,
- warunki lub okres stosowania rozwiązań lub termin na dokonanie przewidzianych czynności, nie dłuższy niż 12 miesięcy – w przypadku gdy określenia takich warunków lub takiego okresu lub terminu wymagają przepisy rozdziału 2,
– kierując się zakresem niezbędnej do udzielenia pomocy, uwzględniając bieżące możliwości budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego (dalej: rozporządzenie powodziowe).
Obecnie obowiązuje rozporządzenie Rady Ministrów z 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie, które wygaśnie z końcem 15 września 2025 r.
Jak wynika z art. 22a ustawy przeciwpowodziowej, poszkodowanemu w wyniku wystąpienia powodzi będącemu przedsiębiorcą, który prowadził działalność gospodarczą na dzień wydania rozporządzenia powodziowego, może być w związku z tą powodzią przyznane jednorazowo świadczenie interwencyjne na wsparcie dalszego prowadzenia działalności gospodarczej.
Z dodanego tu ust. 1a wynika, że świadczenie interwencyjne może być przyznane również na wsparcie dalszego prowadzenia działalności pożytku publicznego:
- przez organizacje pozarządowe lub podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego (tzn. podmioty kościelne, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, spółdzielnie socjalne, tzw. spółki z o.o., spółki akcyjne i kluby sportowe non-profit),
- i innej działalności o charakterze odpłatnym w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej przez podmioty ekonomii społecznej, o których mowa w art. 2 pkt 5 tej ustawy
– poszkodowanych w wyniku wystąpienia powodzi, które prowadziły tę działalność i posiadały status płatnika składek na ubezpieczenia społeczne na dzień wydania rozporządzenia powodziowego.
Świadczenie interwencyjne można przyznać wyłącznie m.in. organizacji albo podmiotowi ekonomii społecznej, którzy:
1)ponieśli szkodę polegającą na utracie, uszkodzeniu lub zniszczeniu, bezpośrednio w wyniku wystąpienia powodzi, składników materialnych organizacji albo podmiotu ekonomii społecznej niezbędnych do dalszego przez nie prowadzenia działalności, oraz
2)zobowiążą się do prowadzenia swojej działalności przez co najmniej 6 miesięcy od dnia otrzymania świadczenia interwencyjnego, oraz
3)zobowiążą się do utrzymania poziomu zatrudnienia przez 6 miesięcy od dnia wydania rozporządzenia powodziowego.
W celu uzyskania świadczenia interwencyjnego m.in. organizacja albo podmiot ekonomii społecznej składają do ZUS wniosek na zasadach określonych w art. 22b ustawy przeciwpowodziowej.
Świadczenie interwencyjne jest przyznawane w wysokości wskazanej przez organizację albo podmiot ekonomii społecznej we wniosku – nie wyższej jednak niż wysokość szkody poniesionej w wyniku powodzi. Wysokość przyznanego świadczenia nie może także przekraczać wysokości ustalonej zgodnie ze sposobem wskazanym w art. 22c ustawy przeciwpowodziowej.
Świadczenie interwencyjne trzeba zwrócić w całości, wraz z odsetkami za zwłokę, liczonymi od dnia jego wypłacenia, na rachunek bankowy wskazany przez ZUS, jeżeli wystąpiły okoliczności wymienione w art. 22e ust. 1 ustawy przeciwpowodziowej, w tym m.in. jeżeli organizacja albo podmiot ekonomii społecznej w okresie 6 miesięcy od dnia otrzymania świadczenia interwencyjnego zaprzestali prowadzenia działalności gospodarczej lub zawiesili jej prowadzenie. Świadczenie interwencyjne podlega też zwrotowi (w tym w części) w okolicznościach określonych w art. 22e ust. 2 i 3 ustawy przeciwpowodziowej.
ZUS jest uprawniony do kontroli prawidłowości i rzetelności danych, informacji i oświadczeń przekazanych przez organizację albo podmiot ekonomii społecznej na zasadach określonych w art. 22f ustawy przeciwpowodziowej. Kontrolowany ma obowiązek udostępnić wszelkie dokumenty i udzielać wyjaśnień w sprawach objętych zakresem kontroli. Warto też przypomnieć, że środki pochodzące ze świadczenia interwencyjnego nie podlegają egzekucji sądowej ani administracyjnej.
Jak wynika z przepisów przejściowych, do wniosków o przyznanie świadczenia interwencyjnego złożonych i nierozpatrzonych przed 26 listopada 2024 r. stosuje się przepisy w nowym brzmieniu. W przypadku gdy w wyniku rozpatrzenia wniosku przed 26 listopada 2024 r. wysokość wypłaconego przez ZUS świadczenia interwencyjnego jest niższa niż wysokość świadczenia interwencyjnego, które zostałoby wypłacone według nowych przepisów, ZUS w terminie miesiąca od dnia wejścia w życie nowelizacji, czyli do 26 grudnia 2024 r., przyznane świadczenie interwencyjne uzupełnia o kwotę stanowiącą różnicę między tymi wysokościami.
art. 1 pkt 13 i 14, art. 26 ustawy z 21 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 1717).
art. 1 ust. 2, art. 22a–22f ustawy z 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (tekst jedn.: Dz.U. z 2024 r. poz. 654 ze zm.).
rozporządzenie Rady Ministrów z 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie (Dz.U. z 2024 r. poz. 1371 ze zm.).