Rolnicy indywidualni podlegający przepisom ustawy o podatku rolnym będą mogli przekazywać 1,5% podatku należnego na rzecz wybranego przez siebie rolniczego związku zawodowego. Takie są założenia poselskiego projektu nowelizacji m.in. tej ustawy, który wpłynął do Sejmu.

Projekt przewiduje możliwość finansowania związków zawodowych rolników indywidualnych poprzez przekazywanie przez podatników podatku rolnego, będących osobami fizycznymi, 1,5% należnego podatku rolnego na rzecz wybranego rolniczego związku zawodowego. W tym celu mają zostać zmienione odpowiednio przepisy ustawy z 7 kwietnia 1989 r. o związkach zawodowych rolników indywidualnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 99), a także w ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 333).

Przekazanie środków na rzecz wybranej przez rolnika organizacji będzie się odbywać na podstawie stosownego wniosku, adresowanego do właściwego organu podatkowego (tj. wójta, burmistrza, prezydenta miasta), poprzez wskazanie w nim numeru wpisu beneficjenta (tj. organizacji) w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS).

Wniosek będzie można złożyć w terminie do 15 marca danego roku podatkowego (w tym także za pomocą środków komunikacji elektronicznej). Jego wzór ma zostać określony przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia. Zadysponowaną przez rolnika kwotę (w wysokości nieprzekraczającej 1,5% należnego podatku) wspomniany organ będzie musiał przekazać organizacji wskazanej we wniosku – w terminie 30 dni od dnia zapłaty podatku rolnego (z tym że tę kwotę pomniejszać się będzie o koszty przelewu bankowego). Jeżeli wskazane środki finansowe nie zostaną przekazane tej organizacji w powyższym terminie, będą jej się należeć odsetki ustawowe.

Rozwiązanie to będzie więc funkcjonować na podobnych zasadach jak przekazywanie 1,5% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego (OPP), przysługujące na gruncie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy jednak zauważyć, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT, jej przepisów zasadniczo nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej (rolnicy w większości opłacają bowiem podatek rolny). Wyjątkiem są przychody z działów specjalnych produkcji rolnej.

Zaproponowane rozwiązania stanowią istotną zmianę, ponieważ w dotychczasowym stanie prawnym kwestia możliwości finansowania w ten sposób rolniczych organizacji związkowych nie była uregulowana. Co więcej, jak wskazano w uzasadnieniu projektu nowelizacji, poza dofinansowaniem kosztów związanych z uczestnictwem związków zawodowych rolników indywidualnych w strukturach ponadnarodowych, działalność statutowa tych organizacji nie jest wspierana ze środków publicznych (mogą sobie one co prawda określić w swoich statutach źródła finansowania, ale są one niezależne od środków publicznych). Jest to obecnie poważny problem dla tego typu organizacji. Projektodawcy liczą na to, że uzyskanie przez te organizacje dodatkowego źródła finansowania spowoduje ich większą aktywność, jak również większe zainteresowanie rolników, aby przystępować do struktur związkowych.

Nowelizacja ma wejść w życie 1 stycznia 2024 r.

Podstawa prawna:

projekt (z 28 kwietnia 2023 r.) ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o związkach zawodowych rolników indywidualnych (druk sejmowy nr 3188).