Centralny Azyl dla Zwierząt. Od 2024 roku wejdą w życie nowe przepisy

Centralny azyl jest ośrodkiem, w którym czasowo przetrzymuje się żywe zwierzęta należące do:

inwazyjnych gatunków obcych;

gatunków CITES;

gatunków niebezpiecznych;

gatunków chronionych.

W centralnym azylu jest też możliwe czasowe przetrzymywanie żywych zwierząt innych gatunków niż wymienione wyżej, należących do: gatunków obcych niebędących inwazyjnymi gatunkami obcymi ani zwierzętami gospodarskimi, gatunków dzikich zwierząt niebędących gatunkami CITES, co do których odrębne przepisy weterynaryjne przewidują zakaz lub ograniczenia przywozu, tranzytu lub handlu, a także zwierząt uzyskanych w wyniku krzyżowania gatunków zwierząt (art. 3 ust. 2 ustawy).

Natomiast do zadań centralnego azylu należy:

1) transport i czasowe przetrzymywanie okazów gatunków zwierząt przekazanych przez organy celne lub organy policji;

2) transport i czasowe przetrzymywanie okazów gatunków zwierząt przekazanych przez organy administracji publicznej, podmioty i jednostki inne niż wymienione w pkt 1, po uzyskaniu zgody dyrektora centralnego azylu;

3) czasowe przetrzymywanie okazów gatunków zwierząt, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy, przekazanych przez organy celne, organy policji lub organy administracji publicznej, po uzyskaniu zgody dyrektora centralnego azylu;

4) poddawanie zwierząt przyjętych do centralnego azylu kwarantannie lub izolacji;

5) znakowanie zwierząt, wobec których nie dopełniono takiego obowiązku;

6) wprowadzanie do środowiska przyrodniczego zwierząt przetrzymywanych w centralnym azylu;

7) przekazywanie zwierząt przetrzymywanych w centralnym azylu innym podmiotom publicznym i prywatnym w kraju i za granicą;

8) humanitarne traktowanie zwierząt przetrzymywanych w centralnym azylu.

Prośbę o przyjęcie zwierzęcia do centralnego azylu w przypadkach, o których mowa w art. 4 pkt 2 i 3 ustawy (przekazania przez wymienione tam organy), składa się w formie pisemnej, w tym za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Prośba zawiera nazwę, siedzibę i adres albo imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres składającego prośbę o przyjęcie zwierzęcia. Dyrektor centralnego azylu udziela zgody na przyjęcie zwierzęcia w przypadku:

1) możliwości zapewnienia w centralnym azylu właściwych warunków przetrzymywania i opieki, odpowiadających potrzebom biologicznym zwierzęcia, mających wpływ na jego zdrowie i dobrostan,

2) konieczności poddania zwierzęcia kwarantannie lub izolacji

– o ile pozwala na to bieżące obłożenie centralnego azylu umożliwiające zachowanie jego przepustowości i operacyjności oraz nie zagraża to przekroczeniu limitu przewidzianych wydatków.

Dyrektor centralnego azylu odmawia udzielenia zgody na przyjęcie zwierzęcia. Dzieje się tak w przypadku:

braku możliwości zapewnienia w centralnym azylu właściwych warunków przetrzymywania i opieki, odpowiadających potrzebom biologicznym zwierzęcia, mających wpływ na jego zdrowie i dobrostan;

możliwości umieszczenia zwierzęcia w ogrodzie zoologicznym, ośrodku rehabilitacji zwierząt lub azylu dla zwierząt;

bieżącego obłożenia centralnego azylu uniemożliwiającego zachowanie jego przepustowości i operacyjności, a także wystąpienia ryzyka przekroczenia limitu przewidzianych wydatków.

Odmowy przyjęcia zwierzęcia do centralnego azylu udziela się w formie protokołu odmowy przyjęcia, który podpisuje dyrektor centralnego azylu i przekazuje go niezwłocznie składającemu prośbę o przyjęcie zwierzęcia. Dyrektor centralnego azylu w ciągu 7 dni roboczych od dnia sporządzenia protokołu odmowy przyjęcia przekazuje składającemu prośbę o przyjęcie zwierzęcia uzasadnienie w formie pisemnej zawierające odniesienie do przesłanek odmowy.

Zwierzę przyjęte do centralnego azylu jest w nim przetrzymywane do dnia:

1) podjęcia czynności wynikających z art. 38 ust. 4 albo ust. 6 ustawy o ochronie zwierząt, art. 130 ust. 2–4 ustawy o ochronie przyrody lub art. 36 ust. 2 albo 3 ustawy o gatunkach obcych po wydaniu przez sąd orzeczenia o przepadku tego zwierzęcia;

2) przekazania właścicielowi lub posiadaczowi zwierzęcia, w przypadkach określonych w art. 7 ust. 4 ustawy;

3) zakończenia kwarantanny lub izolacji zwierzęcia i przekazania go podmiotowi, który nie miał warunków umożliwiających przeprowadzenie kwarantanny lub izolacji;

4) wprowadzenia zwierzęcia do środowiska przyrodniczego po uzyskaniu zezwolenia;

5) przekazania zwierzęcia podmiotowi uprawnionemu do utrzymywania zwierzęcia, jeżeli podmiot ten wyrazi zgodę na przyjęcie zwierzęcia;

6) uśmiercenia zwierzęcia po uzyskaniu zezwolenia.

Zwierzę przetrzymywane w centralnym azylu może zostać przekazane innym podmiotom publicznym lub prywatnym na zasadach określonych w art. 14 ustawy, natomiast na zasadach określonych w art. 15 ustawy zwierzę przetrzymywane w centralnym azylu może zostać uśmiercone.

Dyrektor centralnego azylu kieruje jego działalnością i reprezentuje go na zewnątrz, a także może wykonywać swoje zadania przy pomocy zastępcy. Minister środowiska powołuje dyrektora centralnego azylu oraz, na wniosek dyrektora, zastępcę dyrektora centralnego azylu. Minister środowiska odwołuje dyrektora i jego zastępcę.

Nadzór nad działalnością centralnego azylu sprawuje minister środowiska, który przeprowadza kontrole działalności centralnego azylu na zasadach i w trybie przepisów ustawy z 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 224). W ramach tego nadzoru minister może:

wydawać dyrektorowi centralnego azylu wiążące wytyczne i polecenia;

żądać od niego informacji lub dokumentów dotyczących określonej sprawy albo określonego rodzaju spraw.

Natomiast od 6 grudnia 2022 r. obowiązują przepisy przejściowe, zgodnie z którymi minister środowiska powołuje, w drodze zarządzenia, Pełnomocnika do spraw organizacji Centralnego Azylu dla Zwierząt, określając szczegółowy zakres jego zadań i środki niezbędne do ich realizacji. Pełnomocnik wykonuje zadania w zakresie tworzenia i organizacji centralnego azylu, w tym:

podejmuje działania w zakresie przygotowania siedziby centralnego azylu i jego funkcjonowania, w szczególności zawiera umowy;

występuje do właściwych organów administracji publicznej celem uzyskania niezbędnych decyzji administracyjnych;

współpracuje z właściwymi organami administracji publicznej;

może zlecać przeprowadzanie ekspertyz;

organizuje nabory na pracowników centralnego azylu.

Za obsługę merytoryczną i organizacyjną pełnomocnika odpowiada urząd obsługujący ministra środowiska. Wynagrodzenie pełnomocnika jest płatne z części budżetu państwa, której dysponentem jest minister środowiska. Z chwilą powołania dyrektora centralnego azylu pełnomocnik kończy swoją działalność. Nadzór nad działalnością pełnomocnika sprawuje minister środowiska.

Z przepisów przejściowych wynika też, że:

Dyrektor Generalny Lasów Państwowych na wniosek pełnomocnika wskazuje nieruchomości pozostające w zarządzie Lasów Państwowych, które mogą być przeznaczone na wyposażenie centralnego azylu;

Dyrektor Lasów Państwowych na wniosek pełnomocnika wyłącza z zarządu Lasów Państwowych i przekazuje do zasobu nieruchomości skarbu państwa wskazane przez niego nieruchomości niezbędne do realizacji powyższych potrzeb;

na wniosek pełnomocnika właściwy starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, oddaje w trwały zarząd, w drodze decyzji administracyjnej, centralnemu azylowi wspomniane nieruchomości (ostateczna decyzja administracyjna o oddaniu nieruchomości w trwały zarząd stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej oraz w ewidencji gruntów i budynków).